16.04.2020 tarihinde yürürlüğe giren 7244 Sayılı Kanunla, İş Kanununda ve İşsizlik Sigortası Kanununda önemli değişiklikler yapılmıştır. Bu değişikliklerle birlikte, belirli bir süreyle işten çıkarmalar yasaklanmış ve ücretsiz izne çıkarılan işçilere ücret desteği verilmesi kararlaştırılmıştır. Sosyal Güvenlik Kurumu, Nakdi Ücret Desteği Uygulamasına İlişkin Usul ve Esasları 22.04.2020 tarihinde yayınlayarak uygulamanın nasıl olacağı ile ilgili tereddütleri büyük ölçüde gidermiştir. Bu yazımızda işten çıkarma yasağı ve ücretsiz izin (nakdi ücret desteği) konusu tüm yönleriyle incelenecektir.
İşten Çıkarma Yasağı Nedir?
İş Kanununa eklenen geçici madde uyarınca 17.04.2020 – 17.07.2020 tarihleri arasında ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırılıktan doğan fesihler hariç işten çıkarmalar yasaklanmıştır. Ancak bu süre zarfında işçiler kısmen veya tamamen ücretsiz izne çıkarılabilir. (İşten çıkarma yasağı İş Kanunu kapsamında olmayan işyerleri için de geçerlidir.)
Bu yasağa uyulmaması durumunda işverenlere, iş sözleşmesi feshedilen her işçi için fiilin işlendiği tarihteki aylık brüt asgari ücret kadar idari para cezası uygulanır. Örneğin 17.04.2020 – 17.07.2020 tarihleri arasında yasağa aykırı olacak şekilde 10 işçi çıkaran işveren, 29.430,00 TL (2943,00 X 10) idari para cezası ile cezalandırılır.
Ücretsiz İzin Hangi Hallerde Uygulanabilir?
17.04.2020 – 17.07.2020 tarihleri arasında işverenler işçileri kısmen veya tamamen ücretsiz izne çıkarabilir. Söz konusu izin İş Kanununa eklenen geçici 10. maddeye dayandığından, ücretsiz izne çıkarılacak işçilerden onay alınması zorunluluğu bulunmamaktadır. Ayrıca ücretsiz izne çıkarılan işçiler bu nedenden dolayı iş sözleşmelerini haklı nedenle feshedemez.
Söz konusu düzenleme İş Kanununa eklenen geçici madde ile yapıldığından, Cumhurbaşkanınca süre uzatımı yapılmadığı takdirde, 17.07.2020 tarihinden sonra uygulanamayacaktır.
Koronavirüs (Covid-19) Nedeniyle Ücretsiz İzne Çıkarılan İşçilere Nakdi Ücret Desteği Verilir mi?
17.04.2020 – 17.07.2020 tarihleri arasında ücretsiz izne çıkarılan işçilerden kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayan ve herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almayanlara, ücretsiz izinde bulundukları süre içinde günlük 39,24 TL nakdi ücret desteği verilir. Bu ödemeden yalnızca damga vergisi kesilir. Damga vergisi kesintisi sonrası ödenecek tutar Net 39,21 TL’dir.
Ücretsiz izne çıkarılarak ücret desteği verilen işçilerin işveren tarafından çalıştırıldığının tespit edilmesi durumunda her ay ve her işçi için brüt asgari ücret kadar idari para cezası uygulanır. Örneğin üç ay boyunca ücret desteği verilen 10 işçi işveren tarafından çalıştırılmaya devam edilmişse, işverene 88.290,00 TL (2943,00 X 10 X 3) idari para cezası verilir. Ayrıca ödenen nakdi ücret desteği ödeme tarihinden itibaren işleyecek kanuni faizi ile birlikte işverenden tahsil edilir.
17.04.2020 Tarihinden Önce İşten Çıkarılan İşçilere Nakdi Ücret Desteği Verilir mi?
15.03.2020 – 17.04.2020 tarihleri arasında iş sözleşmesi, süre koşulları hariç, işsizlik sigortasına hak kazanacak şekilde sona eren işçilere herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almamak kaydıyla işsiz kaldıkları süre kadar (17.04.2020 – 17.07.2020 tarihleri arasında) günlük 39,24 TL (Net 39,21 TL) nakdi ücret desteği verilir.
15.03.2020 – 17.04.2020 tarihleri arasında işten çıkarılan bir işçi işsizlik ödeneğine başvurmuş ve reddedilmişse ayrıca bir başvuruda bulunmaksızın nakdi ücret desteğine hak kazanır. Ancak işsizlik ödeneği başvurusunda bulunulmamışsa E- Devlet üzerinden başvuruda bulunulması gerekir.
Ücretsiz İzne Çıkarılan İşçilerin SGK Bildirimleri Nasıl Yapılır?
Nakdi ücret desteğinden yararlanılabilmesi için SGK bildiriminin işçilerin ücretsiz izne çıkarıldığı tarihi takip eden ayın 3’üne kadar işverence yapılması gerekir. Bildirim yapılırken eksik gün nedeni olarak “28-Pandemi Ücretsiz İzin” kodu seçilmelidir. (Ev hizmetlerinde çalışanlar işçilerin bildirimlerinin ise ücretsiz izne çıkarıldığı ayın sonuna kadar verilmesi gerekir) Yapılan başvuruların güncelleme işlemleri ise ücretsiz iznin verildiği ayı takip eden ay sonuna kadar yapılabilir.
Kısa çalışma ödeneğine hak kazanamayan işçiler için eksik gün nedeni olarak “18-Kısa Çalışma Ödeneği” bildiren işverenlerin bu bildirimleri güncellemesi ve süresi içinde ücretsiz izin başvurusunda bulunması gerekir. Aynı şekilde 17.04.2020 tarihinden sonra ücretsiz izin verilmesine rağmen yanlış eksik gün nedeni bildirilmesi durumunda eksik gün nedeni 28 olarak güncellenmeli ve ücretsiz izin başvurusunda bulunulmalıdır.
Birden Fazla İşyerinde Çalışan İşçiler Nakdi Ücret Desteği Alabilir mi?
Birden fazla işyerinde çalışan işçiler 30 günden eksik kalan gün sayısı kadar nakdi ücret desteğine hak kazanır.
Nakdi Ücret Desteği Ne Zaman Ödenir?
İşkur nakdi ücret desteklerini her ayın 8’inde ödemeye başlar. Belirlenen günlerin hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günlerine denk gelmesi halinde takip eden ilk iş günü işlemler gerçekleştirilir. Ödemeler; IBAN’a havale veya EFT, Posta Çek Hesabı, PTT şube veya konutta ödeme şeklinde gerçekleşir.
Nakdi Ücret Desteği Alan İşçiler Genel Sağlık Sigortasından Yararlanabilir mi?
Nakdi ücret desteğinden yararlanan işçiler genel sağlık sigortalısı değilse veya genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi kapsamına girmiyorsa bu kişiler genel sağlık sigortalısı sayılırlar ve bu kişilerin genel sağlık sigortası primi işsizlik sigortası fonu tarafından ödenir.
Merhaba Onur bey;
Mart ayında iş verenim kısa çalışma ödeneğine başvurdu nisan ayında işkur tarafından kçö aldım mayıs ayında da kçö aldım fakat mayıs ayında 30 gün çalıştım bu 30 günlük çalışmada maaşı bir kısmı verildi tam maaş almam gerekmiyor mu?
Eğer normal çalışma düzenine geçtiyseniz kısa çalışma sona erer. Dolayısıyla maaşınızın işveren tarafından tam olarak ödenmesi gerekir.
Merhabalar Onur Bey,
17.04.2020 tarihinden önce işyerim faaliyeti durdurdu ancak benim hakettiğim nakdi ücret desteği bu tarihten itibaren işleme geçti. Önceki günler kayıp mı olmuş oluyor bizim için.? Bunun için bir işlem gerekiyormu? Ayrıca 17.07.2020 tarihine kadar işyeri faaliyetine devam etmediği süre içinde her ay için nakdi ücret desteğini alıyormuyuz?
İyi günler, kısa çalışma ödeneğine işveren başvurdu ama geriye dönük 450 gün olmadğı için işkurda haketmemiş olarak görünüyorum.bundan dolayı ayrıyetten ücretsiz izin desteğine başvurulmasına gerek var mı yoksa kısa çalışmaya başvurduğumuz için gerek yok mu.
İşverenin eksik gün nedenlerini güncellemesi gerekmektedir.
Öncelikle teşekkür ederim cevapladığınz için,peki ala güncelledndğinde geçen ay yatmayan ücretsiz izin desteği önümüzdeki ay 2 aylık olarak mı yatar.
Onur bey beni çalıştığım iş yerinden
Yasak olmasına rağmen mayıs ayının son günü yani 30 mayısta çıkarttılar ama ceza yememek için çıkış vermediler şu anda beni çalıştırmıyorlar çıkışda vermiyorlar yasak ne zaman biterse o zaman çıkış veririz diyorlar ben bugün başka bir iş buldum ama giriş yapamıyorum çıkartıldığım iş çıkış vermediler ne yapmalıyım yardımcı olursanız çok sevinirim
Çıkış yapmadan yeni işyerine giriş yapabilirsiniz.
İyi günler ben daha önceden magamz kapandıgı için işsizlik maasi almıstım şimdi yeni caliştiğim yerde süresiz izne ayırdı bu durumda kısa calişma ödeneği degil nakdi destek programina basvurdu bu sekilde alabilrmiyim daha önce issizlik maası almam bunu etkilermi
Daha önce işsizlik ödeneği almanız nakdi ücret desteğini etkilemez.
Merhaba, Mayısta işçiyi kismi zamanlı çalıştırıp çalışmadığı günler için 28 maddeyle göre eksik gün gösterebilirmiyiz? Yani 15 gün fiili çalışma 15 gün pandemi ücretsiz izinli olurmu?
Ücretsiz izin kısmi olarak uygulanabilir.
1 NİSAN İTİBARİYLE ÜCRETSİZ İZİNE AYRILMIŞ İŞÇİLER NAKİT ÜCRET DESTEĞİNDEN FAYDALANABİLECEK Mİ?
17.04.2020 – 17.07.2020 tarihleri arası için destekten faydalanabilirsiniz.
onur bey 1 nisandan 17 nisana kadar 21 koduyla ücretsiz izin uygulanırken 17 nisandan sonrası için 28 koduyla ücretsiz izine dönüp nisan ayı için 0 gün 29 koduylamı bildirimde bulunacağız bunu sormak istemiştim teşekkürler
Onur bey işyerim beni ücretsiz izine gönderdi ama işyerini açtı ben hariç bütün arkadaşlar çalışıyor beni neden cagirmadigini sordugumda iş olmaz ise tekrar kapatacağını söyledi zaten maaşı da asgari ücretten gösteriyor ne yapmam gerek nereye başvurmalıyım
İşçilerin bir kısmı ücretsiz izne çıkarılabilir.
Onur Bey. merhaba 10 yılı aşkın süredir aynı işyerinde çalışıyorum. Devletin verdiği günlük 39 tl çok çok çok çok düşük bir rakam ve ben bunu kabul etmiyorum. İşyerinden 3600 gün ile kıdem tazminatımı talep edebilir miyim. Ben kendime başka iş bulabilirim. Mecburmuyum bu sefalet ödeneğine…İşçinin hiç mi seçme şansı olmaz . Bu nasıl bir şey anlamış değilim. Teşekkür ederim. Saygılarımla.
Kısa çalışma ödenek miktarı nakdi ücret desteğine göre daha fazladır. Eğer işvereniniz kısa çalışma ödeneğine başvurmuşsa nakdi ücret desteğinden değil kısa çalışma ödeneğinden yararlanırsınız.
Merhaba Onur bey benimde çalıştığım firma kısa dönem çalışma ödeneği için ilgili kuruma başvurdu ve sonuçlandı 3 aylık bir ödeme tarafıma bağlandı fakat bana bağlanan tutar çok az 4250 tl bürüt ücretim var bağlanan ödenek mayıs ayı için 365tl haziran için 470tl ve temmuz ayı için 440 tl bunun nedenini sorduğumda daha önce 2006 yılında 6aylık bir işsizlik ödeneğinden 5 ay faydalanmışım o yüzden böyle olduğu söylendi bunun aslı varmıdır şuan beraber 14 yıldır çalıştığım arkadaşlarıma 2bin küsür ödenek bağlandı ama dediğim gibi benimki çok az
Sonuç olarak 2006 dan beri şuanki firmada çalışmaktayım ve benim gibi bir çok çalışan vardır 14 yıldır tüm pirimlerim eksiksiz olarak ödenmektedir ama bağlanan ücret çok az ne yapmam gerekir çok teşekkür ederim bilgilendirmenizi beklemekteyim
2006 yılında almış olduğunuz işsizlik ödeneğinin bu duruma herhangi bir etkisi yoktur. Sorunun tam olarak nereden kaynaklandığı hakkında yorum yapamayacağım. Ama öncelikle işvereninizle görüşün. Sorunu çözemezseniz işkur ile iletişime geçebilirsiniz.
Mrb Onur bey benim 429 günün var son 60 gün de ise 4 gün raporlu olduğum için eksik yattı peki ödenekten yayaralanamıyoruz bizler ne yapacağız peki bu durumda sadece isverenin yüzde40 ödeneği ilemi ailemizi geçindireceğiz?
Kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayan işçiler için ücretsiz izin desteği getirilmiştir. Yazıda belirttiğim üzere ücretsiz izin desteği ödemesi yapılacaktır.