İşe Başlatmama Tazminatı Hakkında Her Şey

İşe iade davası sonucunda feshin geçersizliğine karar verilirse işveren işçiyi bir ay içinde işe başlatmak zorundadır. Aynı şekilde arabuluculuk görüşmeleri sonucunda tarafların işçinin işe başlatılması konusunda anlaşmaları durumunda da arabuluculuk tutanağında belirtilen tarihte işçinin işe başlatılması gerekir. İşveren söz konusu tarihlerde işçiyi işe başlatmazsa, işçiye tazminat ödemekle yükümlü olur. Söz konusu tazminata iş hukukunda işe başlatmama tazminatı adı verilir.

İşe Başlatmama Tazminatının Miktarı Nasıl Belirlenir?

İşe iade davası sonucunda işçinin işe iadesine karar verilirse mahkeme veya özel hakem söz konusu tazminatın miktarını da belirler. İş Kanununda tazminatın alt sınırı dört aylık ücret, üst sınırı ise sekiz aylık ücret olarak belirtilmiştir. Yargıtay işe başlatmama tazminatının miktarını, 6 ay ile 1,5 yıl arasında kıdemi olan işçiler için 4 aylık, 5 yıl ile 15 yıl arası kıdemi olan işçiler için 5 aylık, 15 yıldan fazla kıdemi olan işçiler için 6 aylık ücret olarak belirlemekte ve fesih sebebine göre tazminat miktarının 8 aylık ücrete kadar arttırılabileceğini belirtmektedir.[1]

Arabuluculuk görüşmeleri sonucunda işçinin işe başlatılmasına karar verilirse arabuluculuk tutanağında işçinin işe başlatılmaması durumunda ödenmesi gereken tazminatın miktarı belirtilmelidir. Tazminatın miktarının mahkeme veya özel hakem kararında olduğu gibi dört ile sekiz aylık ücret tutarında olup olmayacağı konusunda net bir görüş yoktur. Bizce arabuluculuk kurumunun kendine özgü yapısı gereğince böyle bir sınırlamanın uygulanması doğru olmaz.

Tazminata Esas Ücret Nasıl Belirlenir?

İşe başlatmama tazminatının hangi ücret üzerinden hesaplanacağı uzun süre tartışılmış ve bu konuda farklı uygulamalara gidilmiştir. Ancak 2017 yılında yapılan düzenlemeyle tazminatın dava tarihindeki ücrete göre hesaplanması gerektiği İş Kanununa eklenmiştir.

İşe Başlatmama Tazminatı Brüt Ücretten mi Hesaplanır?

Tazminat vergi ve sigorta kesintisi yapılmamış brüt ücretten hesaplanır. Ancak tazminatın kıdem ve ihbar tazminatı gibi giydirilmiş brüt ücretten değil çıplak brüt ücretten belirlenmesi gerekir.[2]

İşçi İşe Başlamak İçin İşverene Başvurmazsa İşe Başlatmama Tazminatını İsteyebilir mi?

İşçi mahkeme veya özel hakem kararının tebliğinden itibaren on işgünü içinde işe başlamak için işverene başvurmalıdır. Bu süre içinde işverene başvuruda bulunulmazsa, işverence yapılan fesih geçerli sayılır ve işçi işe başlatmama tazminatını işverenden talep edemez. Aynı şekilde işçi arabuluculuk tutanağında belirtilen tarihte işe başlamazsa fesih geçerli hale gelir ve söz konusu tazminat talep edilemez.

İşçi İşe Başlatılırsa İşe Başlatmama Tazminatı Talep Edilebilir mi?

Söz konusu tazminat işçinin işe başlatılmamasının yaptırımıdır. Dolayısıyla işveren işçiyi bir ay içinde işe başlatırsa işçi işe başlatmama tazminatını talep edemez. Ancak boşta geçen süre ücreti işverenin işçiyi işe başlatıp başlatmamasına bağlı olmaksızın ödenir.

KAYNAKLAR

[1] Yargıtay 9. H.D. 27.03.2019 gün, 2019/2672 E, 2019/6911 K.

[2] Yargıtay 22. H.D. 26.06.2019 gün, 2016/16416 E, 2019/14226 K.