İşçilerin Günlük ve Haftalık Çalışma Saati

günlük çalışma süresi

İşçinin işte geçirdiği süreye çalışma süresi adı verilir. Ancak Çalışma süresinden sayılan haller başlıklı yazımızda belirtilen durumlarda işçiler çalışmamış olsalar dahi çalışmış sayılırlar. Ayrıca ara dinlenme süreleri çalışma saatinden sayılmaz. Bu yazımızda günlük ve haftalık çalışma saati konusu ayrıntılarıyla incelenecektir.

Haftalık Çalışma Saati Ne Kadardır?

Çalışma süreleri 4857 Sayılı İş Kanununun 63. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre çalışma süresi haftada en fazla 45 saattir. Konuyla ilgili olarak dikkat edilmesi gereken en önemli husus 45 saatin maksimum süreyi ifade etmesidir. Dolayısıyla iş süresi haftalık 45 saatin altında da belirlenebilir.

Günlük Çalışma Saati Ne Kadardır?

Aksi kararlaştırılmamışsa iş süresi haftanın çalışılan günlerine eşit olarak dağıtılır. Bu kapsamda günlük çalışma saatinin ne kadar olacağı aşağıdaki örneklerde belirtilmiştir.

Örnek 1: İş süresi haftalık 45 saat olan ve haftanın altı günü çalışan bir işçinin günlük iş süresi aksi kararlaştırılmadıkça 7,5 saattir.

Örnek 2: İş süresi haftalık 45 saat olan ve haftanın beş günü çalışan bir işçinin  günlük iş süresi aksi kararlaştırılmadıkça 9 saattir.

Örnek 3: İş süresi haftalık 42 saat olan ve haftanın altı günü çalışan bir işçinin günlük iş süresi aksi kararlaştırılmadıkça günlük 7 saattir.

Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanuna tabi olarak çalışan gazetecilerin ve Deniz İş Kanununa tabi olarak çalışan gemi adamlarının günlük iş süresi 8 saattir.

Haftanın Bir Gününde Daha Az Çalışılan İşyerinde Günlük Çalışma Saati Ne Kadardır?

Haftanın bir gününde daha az çalışılan bir işyerindeki günlük iş süresi; az çalışılan gün, haftalık çalışma süresinden düşüldükten sonra hesaplanır.

Örnek 1: İş süresi haftalık 45 saat olan, Cumartesi günü 5 saat çalışılan ve Pazar günü hafta tatili kullanılan bir işyerinde günlük çalışma süresi (45-5)/5= 8 saattir. Bu işyerinde günlük çalışma süreleri şu şekilde olur:  Pazartesi: 8 saat, Salı: 8 saat, Çarşamba: 8 saat, Perşembe: 8 saat, Cuma: 8 saat, Cumartesi: 5 saat, Pazar: Hafta Tatili

Çalışma Saatinin Her Gün Aynı Olması Zorunlu mudur?

Haftalık çalışma saatinin çalışılan günlere eşit olarak dağıtılması genel kural olmakla birlikte aksi kararlaştırılmışsa bu süre günlere farklı şekilde dağıtılabilir. Yani çalışma saatinin her gün aynı olması zorunlu değildir.

Örnek 1: İş süresi haftalık 45 saat olan bir işyerinde günlük çalışma süreleri aşağıdaki şekilde belirlenebilir: Pazartesi: 11 saat, Salı: 10 saat, Çarşamba: 5 saat, Perşembe: 8 saat, Cuma: hafta tatili, Cumartesi: 7 saat, Pazar: 4

Örnek 2: İş süresi haftalık 45 saat olan bir işyerinde günlük çalışma süreleri aşağıdaki şekilde belirlenebilir: Pazartesi: 11 saat, Salı: 11 saat, Çarşamba: 11 saat, Perşembe: 11 saat, Cuma: 1 saat, Cumartesi: Tatil, Pazar: Hafta Tatili

Çalışma Saati Haftalık 45 Saatin Altında Belirlenmişse İşçi Ücreti Değişir mi?

Haftalık çalışma süresinin 45 saatin altında belirlendiği hallerde, az çalıştıkları gerekçesiyle işçilere asgari ücretin altında ödeme yapılamaz. Ancak çalışma süresi haftalık 30 saat ve daha altında belirlenmişse artık kısmi süreli çalışma söz konusu olacağından işçilerin ücretlerinin tam süreli çalışan işçilere orantılı olarak ödenmesi gerekir.

Örnek 1: Haftada 35 saat çalışan bir işçinin ücreti, kısmi süreli (part time) olmadığından, herhangi bir kesintiye tabi tutulmaksızın tam olarak ödenmelidir. Bu işçinin ücreti asgari ücretin altında olamaz.

Çalışma Süresi Haftalık 45 Saatin Altında Belirlenmişse İşçilerin Sigorta Primleri Tam mı Ödenir?

İş süresinin haftalık 45 saatin altında belirlendiği hallerde işçilerin ücretlerinden herhangi bir kesinti yapılamayacağını belirtmiştik. Bu doğrultuda bu işçilerin sigorta prim gün sayıları ve prime esas kazançları da Sosyal Güvenlik Kurumuna tam olarak bildirilir. Ancak çalışma süresi 30 saat ve daha altında belirlenen işçiler kısmi süreli (part time) olacağından sigorta prim günleri ve prime esas kazançları da kısmi süreli olarak bildirilecektir. Kısmi süreli işçilerin sigorta bildirimlerinin nasıl yapılacağı Kısmi Süreli (Part Time) işçilerin Sigorta Bildirimi başlıklı yazımızda açıklanmıştır. 

Çalışma Süresi Haftalık 45 Saatin Altında Olması Gereken İşçiler Kimlerdir?

Mevzuatımızda bazı işçilerin haftalık çalışma sürelerinin 45 saatin altında olması zorunlu tutulmuştur. Çalışma süresinin haftalık 45 saatin altında olması gereken işçiler aşağıda belirtilmiştir:

  • Yer altı maden işlerinde çalışan işçilerin çalışma süresi haftada en çok otuz yedi buçuk saattir.
  • Temel eğitimini tamamlamış ve okula gitmeyen çocukların çalışma süreleri haftada otuzbeş saatten fazla olamaz. Ancak, 15 yaşını tamamlamış çocuklar için bu süre haftada kırk saate kadar arttırılabilir.
  • Okula devam eden çocukların eğitim dönemindeki çalışma süreleri, eğitim saatleri dışında olmak üzere, haftada en fazla on saat olabilir. Okulun kapalı olduğu dönemlerde yukarıdaki süreler uygulanır.
  • Deniz İş Kanununa tabi olarak çalışan gemi adamlarının çalışma süresi haftada 48 saattir.

Günlük Çalışma Süresinin Sınırı Var mıdır?

Genel kural iş süresinin günde 11 saatin üzerinde olamayacağıdır. Ancak aşağıda sayılan işler ve işçiler için belirlenen çalışma süresi sınırı farklıdır:

  • Yeraltı maden işlerinde çalışan işçilerin çalışma süreleri günde 7,5 saati aşamaz.
  • Profesyonel ve ağır vasıta ehliyeti ile taşıt kullanan işçilerin çalışma süreleri günde 9 saati geçemez.
  • Sağlık Kuralları Bakımından Günde Azami Yedi Buçuk Saat Veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler Hakkında Yönetmelik’te belirtilen işlerde çalışan işçilerin günlük çalışma süreleri yönetmelikte belirtilen saatlerden fazla olamaz
  • Gece döneminde yapılan işlerde çalışan işçilerin çalışma süreleri günde 7,5 saatten fazla olamaz. Ancak, turizm, özel güvenlik ve sağlık hizmeti paperwriter.org yürütülen işlerde işçinin yazılı onayının alınması şartıyla yedi buçuk saatin üzerinde gece çalışması yaptırılabilir.
  • Gebe, yeni doğum yapmış ve çocuk emziren kadın işçilerin çalışma süreleri günde 7,5 saatten fazla olamaz.
  • Temel eğitimini tamamlamış ve okula gitmeyen çocukların çalışma süreleri günde yedi saatten fazla olamaz. Ancak, 15 yaşını tamamlamış çocuklar için bu süre günde sekiz saate kadar arttırılabilir.
  • Okula devam eden çocukların eğitim dönemindeki çalışma süreleri, eğitim saatleri dışında olmak üzere, en fazla günde iki saat olabilir. Okulun kapalı olduğu dönemlerde yukarıdaki süreler uygulanır.
Onur Koçak

Yazar: Onur Koçak

Konu ile ilgili sorularınızı yorum olarak yazabilirsiniz.

Onur Koçak diger yazıları →

39 Comments on “İşçilerin Günlük ve Haftalık Çalışma Saati”

  1. Merhabalar onur bey ben özel sektörde bir avm de hemşirelik yapmaktayım haftanın 5 günü sabah 10.00 akşam 22.00 olarak çalışmaktayım günde 2 saat molam mevcut fakat herhangi bir acil olayda molada dahi olsam işyerinde tek sağlık personeli olduğum için müdahale yapmakla yükümlüyüm tüm bunlar göz önüne alındığında haftalık çalışmam 50 saat olarak gözükmekte bu yasal mıdır yasal ise bu fazla çalışmam maaşıma veya kıdem tazminatıma ek ücret getirmelimidir

  2. onur bey merhabalar
    ben özel sektörde günlük 10 saat çalışıyorum.Haftalık cumareteside dahil 60 saat çalışmış oluyorum bu durum da fazla mesai ücreti almam gerekiyor mu

  3. Merhaba
    Sabah 09:00 akşam 18:30 paydos ediyoruz.
    Cumartesi günü ise sabah 09:00 akşam ise 17:30 da paydos Ediyoruz.
    Pazar günü çalışmıyoruz.
    Haftalık 45 saat mi çalışıyoruz yardımcı olursanız sevinirim. Sürekli sorun yaşıyoruz işverenle.

  4. Merhaba Onur bey bir fabrikada calısıyorum beden işcisi olarak 8.00/17.00 günlük 9 saat calısıyorum ve haftanın 6 günü öğlen bir saat ve 2 tane 15 er dakika toplam yarım saat cay molası var haftalık 54 saat ediyor normalmidir

  5. merhaba yılda bazı aylar iş az olduğu için çalışma az oluyor. Bazı aylarda çalışma fazla.
    Fazla çalıştığımız dönemlerle eksik çalıştığımız günleri tamamlıyoruz.
    Nasıl bir hesaplama yapılması gerekmektedir.

      1. Onur bey acil bir durum bizi 10:00 ile 18:00 saatleri arasında haftanın 7 günü çalıştırıyorlar 4D özel güvenlik görevlisiyim üniversitede (, valilik emrine verilip parklarda haftanın 7 günü boyunca 10:00–18:00 çalıştırılıyoruz. Yasal mıdır yasal değilse ne yapmalıyım teşekkürler.

  6. Onur Bey Merhaba ,

    Hafta tatili ve Resmi tatillerde mesai ücreti hesaplaması iş kanununa göre 2x mi 2.5x olarak mı hesaplanmalıdır ? Teşekkürler.

    1. Ulusal bayram ve genel tatil günü çalışması için ek bir günlük ücret, hafta tatili çalışması için ek bir buçuk günlük ücret ödenmelidir.

  7. onur bey iyi günler Sağlık Bakanlığı 4/d işçilerden sorumluyum. diğer sağlık çalışanları gibi 24/72 çalışma saati yapabilir miyim işçilere. bunun önünde herhangi bir yasal sıkıntı olur mu?

  8. 10/02/2020 tarihinde aşçı olarak restoranda işe başlamama rağmen işe girişim 20/02/2020 de yapılıp haftanın 6 günü günde 11-12 saat arasında çalışıyorum. Aynı zamanda Covid ile alınan önlemler dahilinde 21/03/2020 dahil aktif bir şekilde çalışmama rağmen 19 gün bildirim yaparak açıklamada “Genel Hayatı Etkileyen Olaylar” olarak 10 gün eksik gün bildirimi yapılmış. Toplamda 12 gün eksik günüm var.

    1- İşveren tarafından işe girişim eksik bildirilmesinden doğan eksik günlerimin haklarını nasıl alabilirim ?
    2- Fazla çalıştırılmamıza rağmen 2500 TL ücretle yasal çalıştırılma sürelerinden fazla çalıştırılmamıza rağmen fazla mesaimizi alamıyorum. bunun için ne yapabilirim ?

  9. Onur bey merhabalar 15/04/2014 – 31/03/2020 tarihleri arasında Kadrolu olarak turizimde bir otelde çalıştım kovid-19 sebebiyle bizi haklarımızı vermek suretiyle işten çıkardılar otelin acılacagı sezon başı mayıs /ekim arası bize 9/5 degilde9/6 calısacaksınız diye evrak imzalattılar tam 6 sene 6 şar ay günlük 1 saat fazla çalıştırdılar mesaide vermediler ayrıca ayda 2 defada sabah mesaiden 3 saat önce kalkıp aksam mesai bitiminden sonra 8/9 gibi evime dönebiliyordum iş mahkemesine versem kazanırmıyım şahitlerim çok var ama onlarda bizi işten çıkarırlar korkusuna ne der bilmiyorum

  10. Onur bey iyi gunler. Corona virusunden dolayi hafta sonlari sokaga cikma yasagi ilani oldugu icin uc vardiyalik calisma sistemimiz. 08.00-18.00 gunduz ve 22.00-08.00 gece olmak uzere her vardiyada 5 er gün olmak üzere yeniden duzenlendi. Bu vardiyalarda toplam 1 saat cay ve yemek molalarimiz bulunmakta. Haftada 50 saat calismis olmuyormuyuz. Gece calisma suremiz yasal sinirlarin dışına çıkmış olmuyormu. Çoğu işverenler esnek çalışma düzenine gecerken biz daha çok çalısmaya başladık. Isyerimizdeki beyaz yakalarda 08.00-16.00 hafta sonu iki gun tatil seklinde calismaya basladilar. Esnek calisma beyaz yakalara geldi.Tesekkurler.

    1. Ara dinlenmelerini düştükten sonra çalışma süreniz haftada 45 saat oluyor. Ancak gece çalışma sürenizin 7,5 saatin üzerinde olması yasaya uygun değil.

      1. Tesekkurler onur bey. Gece calismasi ile ilgili nasil bir yol izleyebilirim. Dilekceyle dusurulmesini isteyebilirmiyim.

  11. Merhaba
    Günümüzün sorunu olan COVİD 19 dan dolayı esnek çalışmada (kısa çalışma) personeli bir ayda en fazla kaç gün çalıştırabiliriz

  12. Bir sitede güvenlik personeli olarak çalışmaktayım günlük 3 vardiya 7.5 saat sistemi ile çalışıyoruz ayda 26 gün çalışmaktayız bu çalışma süresi normalmidir yoksa nekadar fazla mesai yapmış oluyorum.

  13. Onur bey
    Haftanın 6 günü sekiz altı calistiriliyoruz hiç bir sekilde mesai verilmiyor hatta çıkışlarımız altiyida geçiyor beni şoför olarak işe aldı üretimde çalıştırıyor sevkiyata yola gönderiyor özel şoförlüğünü yaptırıyor 2500 maaş veriyor onuda asgari ucretten sigortamı yatırıyor 6 aydir çalışıyordum mesai isteyince cikisimi verdi ne yspabilirim

  14. onur bey merhaba..
    onur bey 2017 yılında %59 kalp rahatsızlığım nedeniyle rapor aldım süresiz.erken emekli oldum.sgk pirimlerim düşük ödendiği için şu an 1460 tl maaş alıyorum ve aynı iş yerinde çalışıyorum. 5000 tl maaş alıyorum . geriye dönük hak talebinde bulunsam emekli maaşım artabilirmi böyle bir hakkım varmı .en son çalıştığım iş yerinde 12 yıldır çalışıyorum emekli tazminatımı da almadım.
    saygılar…

  15. Merhaba Onur bey; kurumsal bir firmada 1,yil 3 aydir çalisiyorum,calisma saatlerimiz hafta içi 8:00 18 ;00 olmasina ragmen sabah 7:50 aksam 18;15 uygulaması yapiliyor arada dakikalar mesai ücreti olarak yansıtmıyor ,7;55 işimin basinda olmama ragmen 5 dk. Gec kaldin gerekçesiyle dün izin kağidi ile eve gönderildim ,savunma nasil düzenleyebilirm bu isten hakli olarak istifa etme sebebimidir?

  16. Onur bey merhaba saygi ve selamlarimla iyi gunler, iyi hafta sonlari dilerim, mumkunse bilgi almak istedigim bir konu çalişma saatleri biz donusumlu olarak bir hafta sabah 08:30 dan aksam 19:00 a kadar bir hafta sabah 09:30 dan aksam 20:00 a kadar Pazartesiden Cumartesiye haftanin 6 gunu yaklaşik 63 saat çalişiyoruz, oğle paydosumuz ya da dinlenme surelerimiz yok, yemek ve gunde iki kere çay molasi var ama yemegi yiyen bir sigara icip hemen işinin başina geciyor, çay molalarinda da hem işini yapiyor hem çayini içiyorsun yani klasik 1 saat yada 1,5 saat yemek molasi yok, 15şer dakikalik iki çay molasi yok 10:00 da çay geliyor içerken çalişiyorsunuz, 13:00 ile 16:00 arasi yemegi mutfakda yiyip sigara içip işe devam ediyorsunuz bu sureleri toplasaniz yarim saat etmez, farzedelim etti gunluk 10 saat haftalik 60 saat aylik 24×10=240 saat çalişma suremiz var bu durumda sanirim 60 saat mecburen karşiligini alamadigimiz fazla mesai yapmiş oluyoruz bu duruma itiraz etsek işimizden olma durumumuz soz konusu..! kanun ve kurallari bilen bir insan olarak ne onerirsiniz

    1. CİMER veya ALO170 aracılığıyla şikayette bulunabilirsiniz. Şikayet ettiğiniz için işten çıkarılırsanız yasal haklarınızı kullanabilirsiniz.

  17. Onur Bey Merhaba,

    Biz hafta içi 08:00 – 18:00 , Cumartesi günüde 08:00 – 14:00 saatleri arasında özel bir hastanede çalışıyoruz. Günde 1 saat yemek molamız bulunmaktadır. İş kanununa göre kaç saat fazla çalışmaktayız? Yemek saatleri ve çay molaları iş saatine dahil ediliyor mu?

    İyi çalışmalar.

    1. Ara dinlenme süreleri çalışma süresinden sayılmaz. Belirtmiş olduğunuz saatlere göre haftalık çalışma süreniz 50 saat, yapmış olduğunuz fazla çalışma 5 saattir.

  18. Onur Bey iyi günler…Size bir sorum olacak;
    Haftalık çalışma süresinde herkes sanki işçi 45 saat çalışmak zorundaymış gibi algılıyor.
    İş kanunu en fazla 45 saat diyor ve haftanın çalışılan günleri diyor. Resmi Bir kurumda bilindiği gibi haftalık çalışma süresi 5 gün ve 40 saattir. Ama aynı kurum işçilerin cumarteside fazladan işe gelmesini istiyor. Resmi olarak cumartesi hizmet verilmeyen bir birimde çalışanların çalışma süreleri farklı olabilir mi… Birde çalışma süresi işçi ile mi yoksa iş yeri ile mi bağlantılıdır. Yani iş yerinin resmi çalışılan süresi aynı zamanda işçinin de en fazla çalışma süresi değilmidir…
    Teşekkürler…

    1. Mehmet bey işveren çalışma sürelerini yasal sınırların üstünde olmamak kaydıyla farklı şekilde belirleyebilir. İşyerinin hafta sonu hizmet verip vermemesi önemli değildir.

  19. Aylık çalışma saati 30×7.5 saatten 225 saat hesaplanması esasına göre

    Bir içşi aylık 225 saat çalıştırılan bilirim

    Ör. 2 gündüz 2 gece 2 of çalışma sistemi yasal sürelere uyuyorum
    Çalışma saati 08.30 \ 20. 30

    1. Mustafa bey işyerinde denkleştirme uygulaması bulunmuyorsa çalışma süreleri haftalık hesaplanır. Vermiş olduğunuz örnekte ara dinlenmesinin 1 saat olduğunu varsayarsak birinci hafta 66 saat, ikinci hafta 66 saat ve üçüncü hafta 44 saat çalışma olur ve haftalık 45 saati aşan çalışmalar için işçiye fazla çalışma ücreti ödenir. Ayrıca belirli sektörler dışında işçilerin gece çalışma sürelerinin 7,5 saati aşmaması gerekir. Gece Çalışma Süresi Hakkında Her Şey başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir