İşe başladığı günden itibaren en az bir yıl çalışmış olan işçilerin yıllık ücretli izin hakkı vardır. İşçinin gelecek izin hakları için geçmesi gereken bir yıllık hizmet süresi, bir önceki izin hakkının doğduğu günden başlayarak gelecek hizmet yılına doğru hesaplanır. İşçiler yıllık ücretli izin hakkında feragat edemez.
İşçilerin Kaç Gün Yıllık Ücretli İzin Hakkı Vardır?
Yıllık izin süresi işçinin işyerindeki kıdemine göre belirlenir. Kıdeme göre işçilere verilmesi gereken izin süreleri aşağıdaki tabloda gösterildiği gibidir:
Kıdem | İzin Süresi |
1 – 5 yıl arası kıdemi olan işçiler (5 yıl dahil) | 14 Gün (En az) |
5 – 15 yıl arası kıdemi olan işçiler | 20 Gün (En az) |
15 yıl ve daha fazla kıdemi olan işçiler | 26 Gün (En az) |
Örnek: 01.01.2010 tarihinde A şirketinde işe başlayan bir işçinin yıllık ücretli izin hakkı şu şekilde hesaplanır:
1. Yıl | 01.01.2010 – 01.01.2011 arası dönem için | 14 Gün |
2. Yıl | 01.01.2011- 01.01.2012 arası dönem için | 14 Gün |
3. Yıl | 01.01.2012 – 01.01.2013 arası dönem için | 14 Gün |
4. Yıl | 01.01.2013 – 01.01.2014 arası dönem için | 14 Gün |
5. Yıl | 01.01.2014 – 01.01.2015 arası dönem için | 14 Gün |
6. Yıl | 01.01.2015 – 01.01.2016 arası dönem için | 20 Gün |
7. Yıl | 01.01.2016 – 01.01.2017 arası dönem için | 20 Gün |
8. Yıl | 01.01.2017 – 01.01.2018 arası dönem için | 20 Gün |
9. Yıl | 01.01.2018 – 01.01.2019 arası dönem için | 20 Gün |
10. Yıl | 01.01.2019 – 01.01.2020 arası dönem için | 20 Gün |
11. Yıl | 01.01.2020 – 01.01.2021 arası dönem için | 20 Gün |
12. Yıl | 01.01.2021 – 01.01.2022 arası dönem için | 20 Gün |
13. Yıl | 01.01.2022 – 01.01.2023 arası dönem için | 20 Gün |
14. Yıl | 01.01.2023 – 01.01.2024 arası dönem için | 20 Gün |
15. Yıl | 01.01.2024 – 01.01.2025 arası dönem için | 26 Gün |
18 Yaşından Küçük ve 50 Yaşından Büyük İşçilerin Kaç Gün İzin Hakkı Vardır?
18 ve daha küçük yaştaki işçilerle 50 ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek izin süresi 20 günden az olamaz.
Yer Altı İşlerinde Çalışan İşçilerin Kaç Gün İzin Hakkı Vardır?
Yer altı işlerinde çalışan işçilerin izin süreleri dörder gün arttırılarak uygulanır. Konu ile ilgili ayrıntılı bilgi için Yer Altı İşlerinde Çalışan İşçilerin Yıllık Ücretli İzinleri başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
Yıllık İzin Süreleri Arttırılabilir mi?
Yıllık izin süreleri iş sözleşmeleri, toplu iş sözleşmeleri veya işyeri uygulamalarıyla artırılabilir.[1]
Yıllık Ücretli İzne Hangi Süreler Eklenir?
İzin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan hafta tatili ile Ulusal Bayram ve genel tatil günleri yıllık ücretli izin süresinden sayılmaz. Örneğin 14 gün izin hakkı olan bir işçi 07.05.2018 tarihinde yıllık ücretli izne ayrılmışsa 24.05.2018 tarihinde işbaşı yapar. (İşçinin yıllık izin süresine 2 gün hafta tatili ve 1 gün genel tatil süresi eklenir.)
Yıllık Ücretli İzin Ne Zaman Kullanılır?
İşçi senelik iznini gelecek hizmet yılı içinde kullanır. Örneğin 01.01.2017 – 01.01.2018 tarihleri arasında çalışarak izne hak kazanan bir işçi senelik iznini 01.01.2019 tarihine kadar kullanır. İzin sürelerinin bir sonraki yıl kullandırılması zorunluluk olmakla birlikte kullandırılmayan izinler bir sonraki yıla devreder.
Yıllık İzne Hak Kazanmak İçin Çalışılmış Sayılan Süreler Nelerdir?
- İşçinin uğradığı kaza veya tutulduğu hastalıktan ötürü işine gidemediği günler. Ancak hastalık, kaza, doğum ve gebelik gibi hallerde bildirim sürelerini altı hafta aşmasından sonraki süreler sayılmaz.
- Kadın işçilerin doğumdan önce ve sonra çalıştırılmadıkları günler.
- İşçinin muvazzaf askerlik hizmeti dışında manevra veya herhangi bir kanundan dolayı ödevlendirilmesi sırasında işine gidemediği günler (Bu sürenin yılda 90 günden fazlası sayılmaz.).
- Çalışmakta olduğu işyerinde zorlayıcı sebepler yüzünden işin aralıksız bir haftadan çok tatil edilmesi sonucu olarak işçinin çalışmadan geçirdiği zamanın onbeş günü (işçinin yeniden işe başlaması şartıyla).
- Çalışma süresinden sayılan haller
- Hafta tatili, ulusal bayram, genel tatil günleri.
- Röntgen muayenehanelerinde çalışanlara pazardan başka verilmesi gereken yarım günlük izinler.
- İşçilerin arabuluculuk toplantılarına katılmaları, hakem kurullarında bulunmaları, bu kurullarda işçi temsilciliği görevlerini yapmaları, çalışma hayatı ile ilgili mevzuata göre kurulan meclis, kurul, komisyon ve toplantılara yahut işçilik konuları ile ilgili uluslararası kuruluşların konferans, kongre veya kurullarına işçi veya sendika temsilcisi olarak katılması sebebiyle işlerine devam edemedikleri günler.
- Mazeret İzinleri
- İşveren tarafından verilen diğer izinler ile kısa çalışma süreleri.
- İşçiye verilmiş bulunan yıllık ücretli izin süresi.
Deneme Süresi Yıllık İzne Hak Kazanmak İçin Çalışılmış Sayılan Sürelerden midir?
Deneme süresi içerisindeki işçi işyerinin işçisidir. Bu nedenle senelik izne hak kazanma tarihi, deneme süresi dahil, işçinin işe ilk başladığı tarihtir.
Ücretsiz İzin Yıllık İzne Hak Kazanmak İçin Çalışılmış Sayılan Sürelerden midir?
Ücretsiz izin, senelik izine hak kazanmak için çalışılmış sayılan sürelerden değildir. Dolayısıyla izin hakkı tespit edilirken işçinin kullanmış olduğu ücretsiz izinler hizmet süresinden düşülmelidir. [2]
İşveren Tarafından Verilen Diğer İzinler Yıllık İzin Süresinden Düşülebilir mi?
İşveren tarafından yıl içinde verilmiş bulunan diğer ücretli ve ücretsiz izinler veya dinlenme ve hastalık izinleri senelik izne mahsup edilemez.
Yıllık Ücretli İzin Kullanacak İşçilerin Yol İzni Hakkı Var mıdır?
İşveren, senelik izinleri işyerinin kurulu bulunduğu yerden başka bir yerde geçirecek olanlara istemde bulunmaları ve bu hususu belgelemeleri koşulu ile gidiş ve dönüşlerinde yolda geçecek süreleri karşılamak üzere toplam dört güne kadar ücretsiz izin vermek zorundadır. Yol izni ile ilgili ayrıntılı bilgi için Yıllık Ücretli İzinlerde Yol İzni Verilmesi başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
Yıllık İzinlerle İlgili Düzenlenmesi Gereken Belgeler Nelerdir?
İşverenler, senelik izinleri gösterir izin kayıt belgesi düzenlemek zorundadır. İşçilerin yıllık izne hak kazandığı tarih izin kayıt belgesine yazılır. Kayıt belgesinin örneği Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliğinin ekinde yer almaktadır. İşveren, her işçinin izin durumunu aynı esaslara göre düzenleyeceği izin defteri veya kartoteks sistemiyle de takip edebilir.
İzinlerin kullandırıldığını ispat etmekle yükümlü olduğundan işverenin izin kayıt belgesini düzenlemesi gerekir. Dava aşamasında bu yükümlülüğü yerine getirmeyen işveren, işçiye yemin teklif edebilir. [3]
Taşeron İşçilerinin İzinleri İle İlgili Ayrı Bir Düzenleme Var mıdır?
Taşeron işçilerinin izinleri ile ilgili ayrıntılı bilgiye Taşeron İşçilerinin Yıllık Ücretli İzni başlıklı yazımızdan ulaşabilirsiniz.
İzin Ücreti Ne Kadardır?
İzin ücreti belirlenirken; fazla çalışma karşılığı alınacak ücretler, primler, sosyal yardımlar ve işyerinin devamlı işçisi olup, normal saatler dışında hazırlama, tamamlama, temizleme işlerinde çalışan işçilerin bu işler için aldıkları ücretler hesaba katılmaz.
İzin Ücretinden Hangi Kesintiler Yapılır?
İzin ücretinden sosyal güvenlik primleri ile gelir ve damga vergisi kesintileri yapılır.
İzin Ücreti Ne Zaman Ödenir?
İzin dönemine ilişkin ücretler, işçinin izne başlamasından önce peşin veya avans olarak ödenir. Örneğin takip eden ayın 1’ine ücret ödenen bir işyerinde çalışan işçi ilgili ayın 20’sinde izne ayrılmışsa ve 10 gün izin kullanacaksa, işçiye izne çıkmadan önce 10 günlük ücreti ödenmelidir.
İzin Kullandırmak Yerine İznin Ücreti İşçiye Ödenebilir mi?
Anayasamıza göre dinlenmek, çalışanların hakkıdır. Bu nedenle işçilerin anayasal bir hak olan yıllık ücretli izinlerini fiili olarak kullanmaları zorunludur. Uygulamada izin kullandırılmayıp izin süresine ilişkin ücretin işçilere ödendiği görülmektedir. Ancak iş sözleşmesi sona ermediği sürece yıllık izin paraya dönüşmeyeceğinden söz konusu uygulama yanlıştır.
Akort, Komisyon Ücreti, Kara Katılma ve Yüzde Usulü Ücret Alan İşçilerin İzin Ücreti Nasıl Hesaplanır?
Akort, komisyon ücreti, kâra katılma ve yüzde usulü ücret alan işçilerin izin ücreti, son bir yıllık süre içinde kazandığı ücretin fiili olarak çalıştığı günlere bölünmesi suretiyle bulunacak ortalama üzerinden hesaplanır. Örneğin kara katılma şeklinde ücret alan bir işçi son bir yıl içerisinde 40.000,00 TL ücret almışsa bu işçinin günlük izin ücreti (40.000,00/12/30=111,11) net 111,11 TL’dir.
Yüzde usulünün uygulandığı yerlerde bu ücret ile izin süresine rastlayan hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücretleri yüzdelerden toplanan para dışında işveren tarafından ödenir. Örneğin yüzde usulü ücret alan bir işçi son bir yıl içerisinde 30.000,00 TL ücret almışsa bu işçinin günlük izin ücreti (30.000,00/12/30=83,33) net 83,33 TL’dir. Bu ücret izin kullanacak işçiye işveren tarafından ödenir.
İzinde Olan Bir İşçi Başka Bir İşyerinde Çalışabilir mi?
Senelik iznini kullanan bir işçi başka bir işyerinde çalışamaz. İşveren, işçinin izin süresinde başka bir işyerinde çalıştığını tespit ederse, ödenen ücreti işçiden geri alabilir.
İş Sözleşmesi Sona Eren İşçinin Kullanmadığı Yıllık Ücretli İzni Varsa Ne Yapılmalıdır?
İş sözleşmesi sona eren işçilerin hak kazanıp da kullanmadığı izinleri varsa, bu sürelere ilişkin izin ücreti işçinin son ücreti üzerinden hesaplanarak işçiye veya hak sahiplerine ödenir. Bu ücrete ilişkin zamanaşımı iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren başlar.
Ödenmeyen İzin Ücreti İçin Faiz İstenebilir mi?
İş sözleşmesinin feshi durumunda kullandırılmayan yıllık izin sürelerine ilişkin ücretin son ücret üzerinden işçiye ödenmesi gerekir. Kullandırılmayan izinlere ilişkin ücret iş sözleşmesinin fesih tarihinde muaccel olur. Söz konusu izin ücretine faiz istenebilmesi için işverenin temerrüde düşürülmesi gerekir. İzin ücreti geniş anlamda ücret tanımına girmediği için mevduata uygulanan en yüksek faiz değil yasal faiz istenebilir.[4]
Ödenmeyen İzin Ücreti İçin Zamanaşımı Kaç Yıldır?
İzin ücreti 12.10.2017 tarihinden önce on yıllık zamanaşımına tabiydi. Ancak 12.10.2017 tarihinde İş Kanununa eklenen Ek 3. madde ile izin ücretinde zamanaşımı beş yıl olarak belirlenmiştir.
İşçi İhbar Süresi İçerisinde İzin Kullanabilir mi?
İş sözleşmesinin işveren tarafından feshedilmesi halinde ihbar süresiyle yıllık izin süreleri iç içe giremez. Ancak iş sözleşmesi işçi tarafından feshedilir ve işçi ihbar süreleri içerisinde yıllık ücretli izin kullanmak isterse ihbar süreleri içerisinde izin kullanabilir.[5]
İzin Kullanan İşçiler İçin Sigorta Primi Ödenir mi?
İzin kullanan işçiler için iş kazaları ve meslek hastalıkları primleri hariç diğer sigorta primleri ödenmeye devam eder.
Senelik İznini Kullanmak İsteyen İşçi Talebini Ne Zaman İşverene Bildirmelidir?
İşçi hak ettiği iznini, kullanmak istediği zamandan en az bir ay önce işverene yazılı olarak bildirmelidir. İşveren işçinin bu isteğini izin kuruluna veya bunun yerine geçenlere bildirmelidir. İşverene yapılacak bildirimde aşağıdaki hususlar yer almalıdır:
- Ad- Soyad
- Varsa Sicil Numarası
- İznin hangi tarihlerde kullanılmak istendiği
- Ücretsiz yol izni talep edip etmediği
İznin Ne Zaman Kullanılacağı Nasıl Belirlenir?
İşverenler, izin kurulu veya bunun yerine geçenlere danışarak işyerinde yürütülen işlerin nitelik ve özelliklerine göre, senelik izinlerin, her yılın belli bir döneminde veya dönemlerinde verileceğini tayin edebilir. Bunu işyerinde ilan eder.
İzin kurulu veya işveren, işçinin istediği izin kullanma tarihi ile bağlı değildir. Ancak, izin sıra ve nöbetleşmesini göstermek üzere söz konusu kurulca düzenlenecek çizelgeler işçinin talebi ve iş durumu dikkate alınarak hazırlanır. Aynı tarihe rastlayan izin isteklerinde; işyerindeki kıdem ve bir önceki yıl iznini kullandığı tarih dikkate alınarak öncelikler belirlenir.
Geçici İş İlişkisiyle Çalışan İşçiler İzinlerini Nasıl Kullanır?
Geçici iş ilişkisi ile çalışan işçilerin izinleri hakkında, geçici iş sözleşmesinde aksi belirtilmediği takdirde yazımızda belirtilen hususlar uygulanır.
İzin Kullanırken Rapor Alınması Durumunda İzin Süresi Uzar mı?
İşçinin senelik iznini kullanırken sağlık raporu alması halinde izin süresi rapor süresi kadar uzar. [6]
Belirli Süreli İş Sözleşmesiyle Çalışan İşçilerin İzin Hakkı Var mıdır?
Yıllık izne hak kazanmak için iş sözleşmesinin belirsiz ya da belirli süreli olmasının bir önemi bulunmamaktadır. Belirli süreli iş sözleşmesiyle çalışan işçiler de belirsiz süreli iş sözleşmesiyle çalışan işçiler gibi senelik izne hak kazanır.
Kısmi Süreli (Part Time) İşçilerin İzin Hakkı Var mıdır?
Kısmi süreli (part time) iş sözleşmesiyle çalışan işçiler de yıllık ücretli izne hak kazanır. Konu ile ilgili olarak ayrıntılı bilgi için Kısmi Süreli (Part Time) İşçinin Yıllık Ücretli İzin Hakkı başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
Mevsimlik İşçilerin İzin Hakkı Var mıdır?
Niteliklerinden ötürü bir yıldan az süren mevsimlik veya kampanya işlerinde çalışanlara İş Kanununun yıllık ücretli izinlere ilişkin hükümleri uygulanmaz. Konu ile ilgili ayrıntılı bilgi için Mevsimlik İşçiler Yıllık Ücretli İzne Hak Kazanır mı? başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
Aynı İşyerinde Aralıklı Olarak Çalışan İşçilerin Senelik İzni Nasıl Belirlenir.
Aralık olarak çalışan işçilerin izinleri belirlenirken aynı işyerinde çalıştıkları süreler birleştirilir. Konu ile ilgili ayrıntılı bilgi için Aynı İşyerinde Aralıklı Çalışma Yıllık İzin Hakkı başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
İşe İade Davası Sonucunda İzin Ücreti Nasıl Belirlenir?
İşe iade davasının sonucuna göre yıllık izin hakkının doğumu farklılık gösterir. Konu hakkında ayrıntılı bilgi için İşe İade Davası Sonucunda Yıllık Ücretli İzin başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
İşyerlerinde Toplu İzin Uygulamasına Gidilebilir mi?
İşyerlerinde Nisan ayı başı ile Ekim ayı sonu arasındaki süre içerisinde toplu izin uygulamasına gidilebilir. Konu hakkında ayrıntılı bilgi için Toplu İzin Uygulaması başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
Yıllık İzinler Bölünerek Kullanılabilir mi?
Tarafların anlaşması halinde izinler bir bölümü on günden aşağı olmamak üzere bölümler halinde kullandırılabilir. Konu ile ilgili ayrıntılı bilgi için Yıllık İzin Kaça Bölünebilir başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
KAYNAKLAR
[1] Yargıtay 9. H.D, 17.02.2016 gün, 2014/31899 E, 2016/2999 K Aktaran Şahin Çil, Yargıtay İlke Kararları, Açıklamalı 7. Baskı, Ankara, 2016
[2] Yargıtay 9. H.D, 26.01.2016 gün, 2014/29360 E, 2016/1935 K. Aktaran Şahin Çil, Yargıtay İlke Kararları, Açıklamalı 7. Baskı, Ankara, 2016
[3] Yargıtay 7. H.D, 17.05.2016 gün, 2016/14968 E, 2016/10898 K. (www.legalbank.net)
[4] Yargıtay 7. H.D. 23.02.2016 gün, 2015/5617 E, 2016/4106 K. Aktaran Şahin Çil, Yargıtay İlke Kararları, Açıklamalı 7. Baskı, Ankara, 2016
[5] Yargıtay 9. H.D, 05.03.2015 gün, 2013/12974 E, 2015/9346 K. Aktaran Şahin Çil, Yargıtay İlke Kararları, Açıklamalı 7. Baskı, Ankara, 2016
[6] Prof. Dr. Sarper Süzek, İş Hukuku, Beta, Yenilenmiş 8. Baskı, İstanbul, 2012
MERHABALAR
BATI KARADENİZ BÖLGESİNDE SEL FELAKETİNDEN ETKİLENEN BÖLGELERDE BULUNAN İŞYERLERİNDE SEL FELAKETİNİN OLDUĞU GÜNDEN ÖNCESİNDE SENELİK İZNE AYRILAN VE SEL FELAKETİNİN OLDUĞU GÜNLERDE SENELİK İZİNDE BULUNAN İŞÇİLERİN SENELİK İZİNLERİNİN DURUMU NE OLUR. SENELİK İZİNDEN SAYILMAYA DEVAM EDER Mİ YOKSA SEL FELAKETİ İLE İLGİLİ DURUM DÜZELİNCE YENİDEN Mİ BAŞLAR
BİLGİLENDİRMENİZİ RİCA EDERİM