Başlık slogan gibi oldu… Yeni projemiz Levent’te, İncek’te veya Karşıyaka’da yükseliyor diye bir devam bekliyorsanız bu yazı o yazı değil. Çünkü bu yazı gerçekten yaşam mimarı olacak bir dokümandan; “Sağlık ve Güvenlik Planı” yapısından bahsediyor. Yine de böyle bir beklentisi olanın beklentisini karşılayalım. Çünkü memnun etmek bizim işimiz. Bu gerçekten yaşam mimarı olacak bir projeyi anlatan yazı dizisinin ilk ayağı yani temeli. Bu yazı dizisinde; Sağlık ve Güvenlik Planı nedir? Mevzuatımızdaki yeri nedir? Kimler hazırlar? İçeriği ne olmalıdır? gibi sorulara cevap bulmaya çalışacağız. Hadi dilerseniz başlayalım…
Sağlık ve Güvenlik Planı nedir? ne değildir? ne zaman ve kim tarafından hazırlanır?
Yapı İşlerinde İş Salığı ve Güvenliği Yönetmeliğinin 4. Maddesinde;
“Sağlık ve güvenlik planı: Muhtemel risklerin değerlendirilip yapı işi süreci boyunca sağlık ve güvenlik ile ilgili alınacak tedbirlerin, organizasyon yapısının, çalışma yöntemlerinin ve bunlara ilişkin işlerin ne zaman ve kim tarafından yapılması gerektiğinin belirlendiği, aynı yapı sahasında faaliyet gösterecek farklı işverenler, alt işverenler, kendi nam ve hesabına çalışan kişiler ve farklı çalışma ekipleri arasında sağlık ve güvenliğe dair hususların koordinasyonunun sağlanması amacıyla yapı alanının tamamından sorumlu işveren veya proje sorumlusu tarafından hazırlanan veya hazırlanması sağlanan planı ifade eder” denilmektedir.
Yapı işleri Yönetmeliğinin 8. Maddesinin 2. Fıkrasında;
İşveren veya proje sorumlusu, yapı işine başlamadan önce projenin hazırlık aşamasında, sağlık ve güvenlik planını hazırlar veya hazırlanmasını sağlar.
Bu tanımlardan da anlaşılacağı üzere; sağlık ve güvenlik planı, yapı işinin proje hazırlık aşamasından başlayan ve projelendirme süresince devam eden ve yapı işleri başlamadan önce bir planlama ve güvenli çalışma organizasyonu kurulması sürecidir.
İşveren veya proje sorumlusu tarafından hazırlanır ve hazırlanması sağlanır. Peki inşaat işi birçok farklı disiplinin ve teknik elemanın ortak çalıştığı, farklı uzmanlıkları içeren bir sürece sahip işte hazırlanması ve hazırlanmasının sağlanması gereken sağlık ve güvenlik planı nasıl başarılı bir şekilde yapılır? Mimarlar, mühendisler bu kısımda işte siz devreye giriyorsunuz ki; sağlık ve güvenlik planının uluslararası rehberlerde, iyi uygulama örneklerinde, standartlarda işin planlanması süresince projeyi çizen mimar, iç mimar, yapım süresini planlayan inşaat mühendisleri, elektrik mühendisleri, makine mühendisleri ve iş sağlığı ve güvenliği uzmanlarının, mümkünse çalışanların ortak çalışmasını öngörür. Söz konusu plan sadece iş güvenliği uzmanlarının hazırlaması gereken bir rapor değil farklı uzmanlık alanları olan bir ekibin ortak çalışmasını hedefleyen bir süreç sonucu oluşacak ve yol gösterici olacak bir dokümandır.
Bu bilgiler ışığında sağlık ve güvenlik planlarına bir risk değerlendirmesi diyebilir miyiz?
Evet sağlık ve güvenlik planına, bir risk değerlendirmesidir diyebiliriz. Ancak işin yapım süresince hazırlanan bir risk değerlendirmesi niteliğindedir demek çok ta etkin bir bakış açısı olmaz. Zira; işin yapım tekniğinin bile risklerin bertaraf edilebilmesi açısından değiştirildiği, iş sürecinin birbirini takip eden ama birbiri ile etkileşim halinde risk oluşturacak çalışmaların iş zamanlarının planlamasının organize edilmesi süreci bir risk değerlendirmesinden çok daha fazladır.
Sağlık ve Güvenlik Planı sadece bir risk değerlendirmesi değildir.
Sağlık ve güvenlik planı bize ne gibi faydalar sağlar?
İşin başlamadan önce hangi işlerin, ne şekilde, hangi organizasyon içerisinde, hangi yapım teknikleri ile, hangi ekipmanların kullanımı ile yapılacağının belirlendiği, işin organize edildiği bir süreç ürünü olan Sağlık Güvenlik Planı, tüm inşaat süresince iş güvenliğine ilişkin harcama yaklaşık maliyetlerinin tespitine, alt işveren belirleme kriterlerinin oluşturulmasına, işin daha planlı, güvenli yapılmasını sağlayacak önlemlerin tespitine vb. daha saydıkça artacak birçok faydayı bize hissettirecektir…
Sağlık ve Güvenlik Planları Nasıl Hazırlanır?
Yapı işlerinde teknik elemanların konuşma dili formülleri içerir. Gelin bu tanımı formül haline getirelim.
Muhtemel riskler değerlendirilecek + yapı işi süreci boyunca sağlık ve güvenlik ile ilgili alınacak tedbirler, organizasyon yapısı, çalışma yöntemleri ve bunlara ilişkin işlerin ne zaman ve kim tarafından yapılması gerektiği belirlenecek + aynı yapı sahasında faaliyet gösterecek farklı işverenler, alt işverenler, kendi nam ve hesabına çalışan kişiler ve farklı çalışma ekipleri arasında sağlık ve güvenliğe dair hususların koordinasyonu sağlanacak = Sağlık ve Güvenlik Planları
Bu aşamada; Sağlık ve Güvenlik Planına ilişkin bir düşünme zamanı bırakmak istiyorum. Formüller önce özümsenmeli ve çözüm yolu sonra tarif edilmelidir. Şeytan ayrıntıda gizlidir derler. O zaman bir sonraki yazımızda şeytanı gıdıklayacağız… Projemiz yükseliyor. Lütfen takipte kalın…
Bir dip not; yazımızın başlığı herhangi bir kurum veya kuruluşun reklamı değildir. Sağlık ve Güvenlik Planları gerçekten yaşam mimarıdır. Yapı işlerindeki birçok sorun için “Kurtuluş Reçetesidir”. “Yapı Sektörü Kurtuluş Reçetesi: Sağlık ve Güvenlik Planı” yazısı serinin 2. yazısı olacak detaylarda buluşmak üzere şimdilik hoşça kalın…
