İş sözleşmesinin ana unsurlarından biri olan ücretin ödenmemesi hem hukuki hem de sosyolojik anlamda önemli sorunlara neden olur. Bu nedenle ücreti ödenmeyen işçinin haklarını doğru bir şekilde bilmesi gerekir. Bu yazımızda ücreti ödenmeyen işçinin hakları ayrıntılarıyla ele alınacaktır.
Ücreti Ödenmeyen İşçi İş Görme Borcunu Yerine Getirmekten Kaçınabilir mi?
Ücreti ödeme gününden itibaren 20 gün içinde mücbir neden olmaksızın ödenmeyen işçi iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilir. İşçinin kişisel kararına dayanarak iş görme borcunu yerine getirmemesi grev olarak nitelendirilemez. Ücreti ödenmediği için iş görme borcunu yerine getirmeyen işçinin iş sözleşmesi feshedilemez, yerine yeni işçi alınamaz ve bu işler başkasına yaptırılamaz.
Ücreti Ödenmeyen İşçi İş Sözleşmesini Haklı Nedenle Feshedebilir mi?
İş Kanununun 24. maddesi uyarınca, ücreti kanun hükümlerine ve sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmeyen veya ödenmeyen işçiler iş sözleşmelerini haklı nedenle derhal feshedebilirler. Burada sözü edilen ücreti geniş anlamda ücret olarak değerlendirmek gerekir. Dolayısıyla fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, ulusal bayram ve genel tatil günü ücreti, ikramiye, prim, yakacak ve giyim yardımı gibi geniş anlamda ücrete dâhil olan tutarların ödenmemesi de haklı fesih kapsamındadır.[1]
Ücreti Ödenmeyen İşçi İş Sözleşmesini Ne Zaman Haklı Nedenle Feshedebilir?
Haklı fesih kapsamına girebilmesi için ödenmeyen ücretin istenebilir nitelikte (muaccel hale gelmiş) olması gerekir. Ücreti ödenmeyen işçinin kaç gün geçtikten sonra haklı fesih hakkını kullanabileceği mevzuatımızda düzenlenmemiştir. Bu noktada makul süre ölçüsüne göre hareket etmek ve fesih hakkının kötüye kullanılıp kullanılmadığını tespit etmek gerekir.
Ücretin Ödenmediği Nasıl İspatlanır?
İşçi ücretinin ödenmediğini iddia ettiğinde ücretin ödendiğini ispat etmesi gereken işverendir. İşçi tarafından imzalı ücret bordrosu, banka ödeme belgeleri ve ücret makbuzları önemli ispat araçlarıdır. Ücretin ödendiği tanık beyanı ile ispatlanamaz.[2] Ücreti ödediğini yazılı belgeyle ispatlayamayan işveren işçiye yemin teklif edebilir.[3]
Ücreti Ödenmediği İçin İş Sözleşmesini Fesheden İşçinin İhbar Sürelerine Uyması Gerekir mi?
Ücreti ödenmeyen işçiye verilen fesih hakkı derhal fesih kapsamındadır. Dolayısıyla ücreti ödenmediği için iş sözleşmesini fesheden işçinin ihbar sürelerine uyma zorunluluğu yoktur. Hatta bazı Yargıtay kararlarına göre iş sözleşmesinin ihbar sürelerine uyularak feshi durumunda haklı fesihten söz edilemez.[4]
Ücreti Ödenmediği İçin İş Sözleşmesini Fesheden İşçi İhbar Tazminatına Hak Kazanır mı?
Haklı nedene dayanmış olsa dahi fesih işçi tarafından yapıldığından işçinin ihbar tazminatı talep etme hakkı bulunmamaktadır.
Ücreti Ödenmediği İçin İş Sözleşmesini Fesheden İşçi Kıdem Tazminatına Hak Kazanır mı?
İşçinin ücretinin ödenmemesi ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırılık oluşturduğundan ücreti ödenmediği için iş sözleşmesini fesheden ve en az bir yıllık çalışması olan işçi kıdem tazminatına hak kazanır. Kıdem tazminatı ile ilgili ayrıntılı bilgi için Kıdem Tazminatına Nasıl Hak Kazanılır? Başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
Gününde Ödenmeyen Ücretler İçin Faiz İstenebilir mi?
Gününde ödenmeyen ücretler için mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanır.
KAYNAKLAR
[1] Yargıtay 22. H.D. 22.10.2018 gün, 2017/15291 E, 2018/22794 K.
[2] Yargıtay 9. H.D. 23.05.2019 gün, 2016/2347 E, 2019/11953 K.
[3] Yargıtay H.G.K. 18.04.2018 gün, 2015/1774 E, 2018/794 K.
[4] Yargıtay 7. H.D. 28.12.2015 gün, 2014/18020 E, 2015/26851 K.
