İşten çıkarılmadan önce işçinin savunması alınması İş Kanununun 19. maddesinde düzenlenmiştir. İlgili maddede belirtilen durumlarda savunma alınmamış olması yapılan fesihleri geçersiz hale getireceğinden konunun doğru bir şekilde değerlendirilmesi önemlidir. Bu yazımızda işçinin savunması alınmadan işten çıkarılması konusu tüm yönleriyle ele alınacaktır.
Performans Düşüklüğü Nedeniyle İş Sözleşmesi Feshedilecek İşçinin Savunması Alınmalı mıdır?
İş sözleşmesinin performans düşüklüğü nedeniyle feshedilebilmesi için işçinin savunması alınması zorunludur. Zira fesih için diğer tüm koşullar oluşmuş olsa dahi işçinin savunmasının alınmaması performans düşüklüğüne dayanan feshi geçersiz hale getirir.[1] Konu hakkında ayrıntılı bilgi için Performans Düşüklüğü Nedeniyle Fesih başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
İş Sözleşmesi İşçinin Davranışına Dayanan Geçerli Bir Sebeple Feshedilecekse İşçinin Savunması Alınmalı mıdır?
İşçinin davranışının fesih için geçerli sebep sayılabilmesi için işçinin savunmasının alınması zorunludur. Aksi takdirde yapılan fesih geçersiz kabul edilir.[2]
Haklı Nedene Dayanan Fesihlerde İşçinin Savunması Alınmalı mıdır?
İşçinin verimi veya davranışı nedeniyle iş sözleşmesi feshedilirken işçinin savunmasının alınması zorunludur. Bu noktada haklı veya geçerli neden ayrımı yapılmamıştır. Ancak İş Kanununun 25. maddesinin II numaralı bendinde belirtilen ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırılıktan doğan fesihler için bir istisna getirilmiştir. Bu düzenlemeye göre ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırılıktan doğan fesihlerde işçinin savunması alınması zorunlu değildir.
İş Kanununun 25/1/b maddesi uyarınca yapılacak fesihlerde (sağlık nedenleriyle bekleme süresini aşan işe devamsızlığının bildirim süresine eklenecek altı haftayı aşması) işçinin savunmasının alınıp alınmayacağı hususunda Yargıtay daireleri arasında farklı uygulamalar olmuş ancak Yargıtay İçtihadı Birleştirme Genel Kurulu 2018 yılında vermiş olduğu bir kararla İş Kanununun 25/1/b maddesi uyarınca yapılacak fesihlerde savunma alınması gerekmediğini belirterek bu konudaki uyuşmazlığı gidermiştir.[3]
Ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırılık nedeniyle haklı fesih şartları oluşmasına rağmen iş sözleşmesi kıdem tazminatı ödenerek feshedilmişse feshin geçerli sebeple yapıldığı kabul edilmeli ve işçinin savunması alınmalıdır.[4]
İşçinin Savunması En Geç Ne Zaman Alınmalıdır?
Feshe neden olan olay yaşandıktan sonra en geç iş sözleşmesi feshedilene kadar işçiden savunma alınmalıdır. Yargıtay ihbar süresi içinde alınan savunmaları geçerli kabul etmemektedir.[5]
İşçi Savunma Vermiyorsa Ne Yapılmalıdır?
Savunma istenmesine rağmen işçinin savunma vermeye yanaşmaması da ihtimal dâhilindedir. Bu nedenle savunma alınması gereken durumlarda feshe neden olabilecek olay açık ve net bir şekilde belirtilerek işçi savunma vermeye davet edilmelidir. Söz konusu davetiyede işçinin savunma vermek üzere belirtilen gün ve saatte hazır bulunması gerektiği, savunma vermek için hazır bulunmaması veya yazılı savunma vermemesi durumunda savunma vermekten vazgeçmiş sayılacağı hususları yer yer almalıdır. [6]
KAYNAKLAR
[1] Yargıtay 9. H.D. 25.06.2018 gün, 2017/27109 E, 2018/13733 K.
[2] Yargıtay 9. H.D. 26.02.2018 gün, 2017/20991 E, 2018/4199 K.
[3] Yargıtay İ.B.G.K. 19.10.2018 gün, 2017/9 E, 2018/10 K.
[4] Yargıtay 22. H.D. 22.10.2015 gün, 2015/27667 E, 2015/29615 K.
[5] Yargıtay 9. H.D. 03.05.2018 gün, 2017/24792 E, 2018/9808 K.
[6] Yargıtay 9. H.D. 18.04.2018 gün, 2017/24063 E, 2018/8966 K.
