Gözaltına alınan veya tutuklanan işçiler iş görme edimlerini yerine getirememekte ve bu durumun uzaması işverenleri zor duruma düşürebilmektedir. İşyerlerinin sürekliliği esas olduğu için işçinin gözaltına alınması veya tutuklanması hali İş Kanununun 25/IV. maddesinde özel olarak düzenlenmiştir. Bu yazımızda gözaltına alınan veya tutuklanan işçilerin iş sözleşmelerinin hangi durumlarda feshedilebileceği ve fesih sırasında uyulması gereken esaslar ayrıntılarıyla incelenecektir.
İşçinin Gözaltına Alınması veya Tutuklanması Halinde İş Sözleşmesi Ne Zaman Feshedilebilir?
Gözaltına alınan veya tutuklanan işçinin, gözaltı süresi ya da tutukluluğu bildirim süresini aşarsa işveren iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir. Söz konusu süre beklenilmeden iş sözleşmesinin feshedilmesi durumunda fesih usulsüz olacaktır. Bildirim süreleri İş Kanununun 17. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre hizmet süresi; altı aydan az olan işçilerin bildirim süresi iki hafta, altı aydan bir buçuk yıla kadar olan işçilerin bildirim süresi dört hafta, bir buçuk yıldan üç yıla kadar olan işçilerin bildirim süresi altı hafta, üç yıldan fazla olan işçilerin bildirim süresi sekiz haftadır. Eğer iş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmesiyle bildirim süreleri arttırılmışsa fesih için arttırılmış sürenin beklenilmesi gerekmektedir.[1] Bildirim süreleri ile ilgili ayrıntılı bilgi için İhbar Süresi Hakkında Tüm Merak Edilenler başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
Örnek: 01.01.2018 tarihinde işe başlayan ve işlediği bir suç nedeniyle 01.04.2018 tarihinde tutuklanan işçinin iş sözleşmesi en erken 16.04.2018 tarihinde feshedilebilir.
İşçinin Gözaltına Alınması veya Tutuklanması Durumunda İşçiye Ücret Ödenir mi?
Ücret çalışmanın karşılığıdır. Gözaltına alınan veya tutuklanan işçilerin iş sözleşmelerinin feshi için bildirim süresi kadar beklenilecek olsa da bu süreçte işçiler ücrete hak kazanmaz.
Gözaltı veya Tutukluluk Nedeniyle İş Sözleşmesi Feshedilecek İşçiye Ayrıca İhbar Süresi Tanınır mı?
Yukarıda da açıkladığımız üzere gözaltına alınan veya tutuklanan işçilerin iş sözleşmelerinin feshedilebilmesi için tutukluluk veya gözaltı süresinin bildirim süresini aşması gerekir. Ancak bu süre geçtikten sonra yapılan fesih bildirimli fesih değil haklı nedenle fesihtir. Bu nedenle işçiye ayrıca bildirim süresi verilmesine gerek yoktur.
Gözaltı veya Tutukluluk Nedeniyle İş Sözleşmesi Feshedilen İşçiye Kıdem Tazminatı Ödenir mi?
İşçinin gözaltına alınması veya tutukluluğu hali İş Kanununun 25/IV. maddesinde düzenlendiği için ahlak veya iyiniyet kurallarına aykırılıktan kaynaklanan bir fesih sebebi değildir. Bu nedenle gözaltı veya tutukluluk nedeniyle iş sözleşmesi feshedilen işçiye kıdem tazminatı ödenir.[2]
İşçinin Gözaltına Alınması veya Tutuklanması Nedeniyle İş Akdi Feshedilirse İşçiye İhbar Tazminatı Ödenir mi?
Söz konusu fesih, haklı nedene dayanan bir fesih olduğundan işçiye ihbar tazminatı ödenmesine gerek yoktur.
İşçinin İşyerinde Suç İşlemesi Halinde Yapılması Gerekenler Nelerdir?
İşçinin işyerinde suç işlemesi durumu ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırılık oluşturduğu için İş Kanunumuzun 25/II/f maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre işyerinde işlenen suç yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suçsa işverenin iş sözleşmesini haklı nedenle feshetme imkânı doğmaktadır. Ancak işverenin haklı nedenle fesih hakkını kullanabilmesi için olayı öğrenmesinden itibaren altı iş günü geçmemiş olması ve her halde fiilin gerçekleşmesinden itibaren bir yıllık sürenin geçmemiş olması gerekmektedir. İşyerinde suç işlenmesi durumu ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırılık oluşturduğu için fesih için izlenmesi gereken usuller yukarıda anlatılanlardan farklıdır. Konu hakkında ayrıntılı bilgi için “İşçinin İşyerinde Suç İşlemesi” başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
Kaynaklar
[1] Yargıtay 7. H.D. 22.05.2015 gün, 2015/10777 E, 2015/9685 K. Aktaran Şahin Çil, Yargıtay İlke Kararları, Açıklamalı 7. Baskı, Ankara, 2016
[2] Yargıtay 22. H.D. 16.06.2014 gün, 2013/13225 E, 2014/17300 K.
