Bu yazımızda Basın İş Kanununa (Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun) tabi olarak çalıştırılan gazetecilerin ihbar süresi ve ihbar tazminatı konusu incelenecektir. Gazetecilerin kıdem tazminatları ile ilgili ayrıntılı bilgi için Gazetecilerin Kıdem Tazminatı Hakkı başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
Basın İş Kanununa Tabi İşverenlerin Uyması Gereken İhbar Süresi Ne Kadardır?
İşyerindeki toplam kıdemi 5 yıl olan ve belirsiz süreli iş sözleşmesiyle çalıştırılan gazetecilerin iş sözleşmeleri fesih bildiriminden itibaren 3 ay; işyerindeki toplam kıdemi 5 yıldan az olan ve belirsiz süreli iş sözleşmeleriyle çalıştırılan gazetecilerin iş sözleşmeleri fesih bildiriminden itibaren 1 ay geçtikten sonra feshedilmiş sayılır.
Basın İş Kanununa Tabi Gazetecilerin Uyması Gereken İhbar Süresi Ne Kadardır?
Belirsiz süreli iş sözleşmeleriyle çalışan gazeteciler en az 1 ay önceden işverene yazılı ihbarda bulunmak suretiyle iş sözleşmesine feshedebilir.
Basın İş Kanununa Göre Belirlenen İhbar Süreleri Sözleşmelerle Arttırılabilir mi?
Yukarıda belirmiş olduğumuz ihbar süreleri asgari olup sözleşmelerle arttırılabilir.
Gazetecilerin Belirli Süreli İş Sözleşmeleri İhbar Süresi Tanınmak Suretiyle Feshedilebilir mi?
Bildirimli fesih yalnızca belirsiz süreli iş sözleşmeleri için geçelidir. Bu nedenle belirli süreli iş sözleşmelerinin ihbar süresi tanımak suretiyle feshedilmesi mümkün değildir.
İhbar Süresini İlişkin Ücret Peşin Ödenerek İş Sözleşmesi Feshedilebilir mi?
İhbar sürelerine ilişkin ücretin işveren veya gazeteci tarafından diğer tarafa peşin olarak ödenmesi suretiyle iş sözleşmesinin derhal feshi mümkündür.
İhbar Süreli Kullandırılmaması Durumunda Gazeteciler İhbar Tazminatına Hak Kazanır mı?
İhbar sürelerine uyulmaması durumunda karşı tarafa ihbar sürelerine ilişkin ücret tutarında tazminat ödenmelidir.
Basın İş Kanununa Göre İhbar Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
İhbar tazminatı hesaplanırken öncelikle fesih anındaki aylık brüt ücret bulunur. (4857 Sayılı İş Kanunundan farklı olarak giydirilmiş brüt ücret değil brüt ücret esas alınır. Dolayısıyla yol, yemek, ikramiye vb ödemeler tazminata esas ücrete eklenmez.[1]) Brüt ücret ile ihbar süresinin çarpılmasıyla ihbar tazminatına ulaşılır.
Gazetecilerin İhbar Tazminatından Yapılacak Kesintiler Nelerdir?
Primi esas kazanca dahil edilmeyecek ödemeler içinde sayıldığından ihbar tazminatından SGK primi kesilmez. Ancak gelir ve damga vergisi kesilir.
İhbar Tazminatı Hesaplama Örneği
İşyerindeki kıdemi 10 yıl olan ve aylık brüt 5000 TL ücret ile çalışan gazetenin belirsiz süreli iş sözleşmesi ihbar süresi tanımaksızın feshedilmiştir. Gazeteciye ödenecek ihbar tazminatının hesabı aşağıdaki gibidir: (Gazetecinin %15’lik vergi diliminde olduğu varsayılmıştır)
- 5000 TL X 3 = 15.000 TL
- 15.000 X %15(Gelir Vergisi) = 2.250 TL
- 15.000 X 0,00759 (Damga Vergisi) = 113,85 TL
- Ödenecek Net İhbar Tazminatı = 12.636,15 TL (15.000 – 2.250 – 113,85 = 12.636,15)
Kaynaklar
[1] Yargıtay 9. H.D, 06.10.2003 gün, 2003/2920 E, 2003/16216 K.
