Mevsimlik İş Nedir?

Çalışmanın sadece yılın belirli döneminde sürdüğü veya tüm yıl boyunca çalışılmakla birlikte çalışmanın yılın belirli dönemlerinde yoğunlaştığı işyerlerinde yapılan işler mevsimlik iş olarak tanımlanmaktadır.

Örnek 1: Sadece yazın üretim yapan bir salça fabrikasında üretim yılın belirli bir döneminde sürdüğü için yapılan iş mevsimlik iştir.

Örnek 2: Tüm yıl açık olan ancak yaz döneminde işlerin yoğunlaştığı bir oteldeki iş yazın çalıştırılan işçiler için mevsimlik iş niteliğindedir.

Mevsimlik iş ve aralıklı iş kavramları uygulamada birbirine karıştırılmaktadır. Burada dikkat edilmesi gereken yapılan işin mevsime bağlı olup olmamasıdır. Belirli bir mevsime bağlı olmamakla birlikte dönem dönem daha az çalışma yapılan işyerlerindeki işler mevsimlik iş değil aralıklı iştir. Aralıklı işler, mevsimlik işlerle ilgili olarak anlatacağımız kurallara bağlı değildir. Aralıklı işlerde çalışan işçiler genel olarak İş Sözleşmelerinin Askıya Alınması veya İş Hukukunda Ücretsiz İzin Uygulaması başlıklı yazılarımızda anlatılan genel kurallara tabidir.

Mevsimlik İş En Fazla Ne Kadar Sürebilir?

Bir işin mevsimlik iş olup olmadığı tespit edilirken öncelikle işin yıl boyunca kaç ay sürdüğüne bakmamız gerekir. Yargıtay’a göre 11 aydan fazla süren bir iş mevsimlik iş olarak kabul edilemez. Ancak yukarıda da bahsettiğimiz üzere 11 aydan az sürse bile mevsime bağlı olmayan bir iş mevsimlik iş olarak değerlendirilemez.

İşyerinde yapılan iş mevsimlik olsa bile çalıştırılan işçi mevsimin başlama ve bitiş tarihlerine uygun olarak çalıştırılmıyorsa işin o işçi için mevsimlik iş olduğu kabul edilemez. Yargıtay vermiş olduğu bir kararında, önceki yıllarda mevsimlik iş sözleşmesi en fazla 1,5 ay askıya alınan işçinin iş sözleşmesinin 5 ay askıya alınmasını doğru bulmamış ve iş sözleşmesinin işveren tarafından feshedildiğini kabul etmiştir.

Mevsimlik İşlerde Çalışan İşçilerin İş Sözleşmeleri Belirli Süreli midir?

Mevsimlik işçilerin iş sözleşmeleri belirli süreli yapılabileceği gibi belirsiz süreli de yapılabilir. Eğer mevsimlik iş sözleşmesi tek bir mevsim için yapılmışsa sözleşme mevsimin bitmesiyle sona erecektir. Bu sözleşmeler belirli süreli iş sözleşmeleri ile aynı kurallara tabi olacaktır. Ancak sözleşme belirli süreli yapılmış olsa bile işçi izleyen yıllarda da çalıştırılıyorsa artık sözleşme belirsiz süreliye dönecektir. Belirsiz süreli iş sözleşmesi kapsamında çalıştırılan mevsimlik işçinin iş sözleşmesi mevsimin sona ermesiyle birlikte askıya alınır ve izleyen mevsim başlangıcında askı hali sona erer.

İş Sözleşmesi Askıda Olan Dönemde Mevsimlik İşçiye Ücret Ödenir mi?

İş sözleşmesinin askıda olduğu dönemde işçi iş görme edimini yerine getirmez. Bu nedenle bu dönem için işçiye ücret ödenmez. Ancak sözleşmeler veya toplu iş sözleşmeleriyle işçiye iş sözleşmelerinin askıda olduğu dönemde de ücret ödeneceği kararlaştırılabilir.

Mevsimlik İş Sözleşmesiyle Çalıştırılan İşçi İş Sözleşmesinin Askıya Alındığı Dönemde Başka Bir İşyerinde Çalışabilir mi?

Sadece yılın belirli dönemlerinde çalışan mevsimlik işçilerin çalışmadıkları dönemlerde de ekonomik geleceklerini korumaları gerekir. Bu nedenle mevsimlik işçilerin, iş sözleşmelerinin askıda olduğu dönemlerde, başka işyerlerinde çalışmasında bir engel bulunmamaktadır.

Mevsim Başlangıcında İşe Çağrılmayan veya İş Sözleşmesi İşveren Tarafından Feshedilen Mevsimlik İşçinin Hakları Nelerdir?

Mevsimlik işçilerin iş sözleşmeleri mevsim sonunda askıya alınır ve devam eden mevsim başlangıcında askı hali sona erer. Askı hali sona ermesine rağmen işe başlatılmayan işçilerin iş sözleşmeleri işveren tarafından feshedilmiş sayılır.

İş sözleşmesi işveren tarafından feshedilen ya da mevsim başlangıcında işe başlatılmayan işçi gerekli koşulları sağlıyorsa kıdem tazminatı ve ihbar tazminatına hak kazanır. Ayrıca işçi iş güvencesi hükümlerinden yararlanabiliyorsa işe iade davası da açabilir. Mevsimlik işçilerin kıdem tazminatı ile ilgili ayrıntılı bilgi için Mevsimlik İşçilerin Kıdem Tazminatı Hakkı başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz. 

Mevsim Başlangıcında Çağrılmasına Rağmen İşe Başlamayan İşçinin İş Sözleşmesi Feshedilebilir mi?

İş sözleşmesi askıya alınan mevsimlik işçi mevsim başında çağrılmasına rağmen işe başlamıyorsa işveren devamsızlık yapan işçisinin iş sözleşmesini hak nedenle feshedebilir.

İş Sözleşmesi Askıdayken Mevsimlik İşçinin İş Sözleşmesi Feshedilebilir mi?

İş sözleşmesi askıdayken mevsimlik işçinin iş sözleşmesi işçi veya işveren tarafından feshedilebilir. Ancak askı süresi içerisinde bildirim süreleri işlemeyeceğinden bildirim süreleri askı süresinin bitiminden itibaren hüküm doğurur. Ayrıca gerekli koşullar varsa taraflar haklı nedenle fesih hakkını askı süresi içinde kullanabilir.

Mevsimlik İşçi İş Sözleşmesi Askıdayken İşsizlik Ödeneği Alabilir mi?

İş sözleşmesi askıya alınan mevsimlik işçinin iş sözleşmesi sona ermemiştir. Bu nedenle iş sözleşmesi askıda olan mevsimlik işçiler işsizlik ödeneği alamaz.

İş Sözleşmesi İşverence Feshedilen Mevsimlik İşçi İşsizlik Ödeneği Alabilir mi?

İşsizlik ödeneğine hak kazanmak için son 120 gün içinde kesintisiz çalışmış olmak ve son üç yıl içerisinde en az 600 gün işsizlik sigortası primi bildirilmiş olmak gerekir. İşsizlik Sigortası Kanununun Uygulanmasına İlişkin Tebliğ’de “Hizmet akdinin sona erdiği tarihten önceki son 120 gün içinde, hizmet akdi devam etmekle birlikte, hastalık, ücretsiz izin, disiplin cezası, gözaltına alınma, hükümlülükle sonuçlanmayan tutukluluk hali, kısmi istihdam ile grev, lokavt, genel hayatı etkileyen olaylar, ekonomik kriz, doğal afetler nedeniyle işyerinde faaliyetin durdurulması veya işe ara verilmesi halinde, prim yatırılmayan süreler için Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK) kayıtları esas alınır ve 120 günün hesabında prim yatırılmayan bu süreler kesinti sayılmaz.” hükmü yer almaktadır. Mevsimlik iş sözleşmelerinin askıya alınması işlemi hüküm ve sonuçları itibariyle ücretsiz izne benzemektedir. Bu nedenle iş sözleşmelerinin askıya alınması son 120 günün hesabında kesinti sayılmayacaktır. Sonuç olarak son üç yıl içerisinde en az 600 gün işsizlik sigortası bildirilmiş olması halinde mevsimlik işçiler de işsizlik ödeneğine hak kazanır. İşsizlik ödeneği ile ilgili ayrıntılı bilgi için İşsizlik Ödeneği Hakkında Her Şey başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

Mevsimlik İşçiler Yıllık Ücretli İzne Hak Kazanır mı?

Mevsimlik işçilerin yıllık ücretli izne hak kazanıp kazanamayacağı hususu Mevsimlik İşçiler Yıllık Ücretli İzne Hak Kazanır mi? başlıklı yazımızda ayrıntılarıyla incelenmiştir. 

Kaynaklar

-Prof. Dr. Sarper Süzek, İş Hukuku, Beta, Yenilenmiş 8. Baskı, İstanbul, 2012

-Mehmet Erol, İşverenin İş Hukukundan Kaynaklanan Yükümlülükleri, Birleşik Matbaacılık, İzmir, 2014

-Şahin Çil, Yargıtay İlke Kararları, Açıklamalı 7. Baskı, Ankara, 2016

– Yargıtay 7. H.D. 29.02.2016 gün, 2015/5788 E, 2016/4677 K. Aktaran Şahin Çil, Yargıtay İlke Kararları, Açıklamalı 7. Baskı, Ankara, 2016

– Yargıtay 7. H.D. 16.02.2016 gün, 2016/3034 E, 2016/3295 K. Aktaran Şahin Çil, Yargıtay İlke Kararları, Açıklamalı 7. Baskı, Ankara, 2016

-Yargıtay 22. H.D. 14.05.2015 gün, 2014/34493 E, 2015/17435 K. Aktaran Şahin Çil, Yargıtay İlke Kararları, Açıklamalı 7. Baskı, Ankara, 2016