İş Sözleşmesinin Askıya Alınması Nedir?
İşçi, işveren veya kanundan kaynaklanan belirli koşulların varlığı halinde iş sözleşmesi geçici olarak askıya alınabilir. İş sözleşmesinin askıya alınması uygulamasının tanımı ve koşulları çalışma mevzuatımızda düzenlenmemiş olmakla birlikte bazı askı halleri kanunlarımızda yer almıştır. Kanunlarda belirtilen durumlar dışında da işçi ve işverenin anlaşmasıyla iş sözleşmesinin askıya alınması her zaman mümkündür. Mevsimlik iş sözleşmelerinin askıya alınması durumuna uygulamada sıklıkla rastlanmaktadır. Ayrıca ücretsiz izin halinde de iş sözleşmesi askıya alınmış olur. Bu yazımızda sadece iş sözleşmesinin askıya alınması konusu incelenmiştir. Ücretsiz izin hakkındaki bilgiler için İş Hukukunda Ücretsiz İzin Uygulaması başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
İş Hukukunda Düzenlenen Askı Halleri Nelerdir?
- Askerlik (muvazzaf askerlik hariç)
- Kanunlardan doğan çalışma ödevi
- Hastalık veya gebelik
- Gözaltına alınma veya tutukluluk
- Grev ve lokavt
- Zorlayıcı nedenlerle işyerinde işin durması
- Mazeret izinleri
İş Sözleşmesinin Askıya Alınması Hangi Hallerde Geçerlidir?
Yukarıda çalışma mevzuatımızda düzenlenen askı hallerinden bahsettik. Askı hali bu haller dışında iş sözleşmesinden, toplu iş sözleşmesinden veya işyeri uygulamasından kaynaklanabilir. Ayrıca tarafların karşılıklı anlaşmasıyla iş sözleşmesi her zaman askıya alınabilir.
İş Sözleşmesinin Askıda Olduğu Süreçte İşçiye Ücret Ödenir mi?
İş sözleşmesi askıda olduğu sürece kural olarak işçinin iş görme borcunu, işverenin de ücret ödeme borcunu yerine getirmesi gerekmez. Ancak sözleşmelerle askı süresince işçiye ücret ödeneceği kararlaştırılabilir. Ayrıca işçiyi koruma ilkesi uyarınca bazı askı hallerinde ücret ödeneceği İş Kanunumuzda da düzenlenmiştir. Bunlar:
- Zorlayıcı nedenlerle iş sözleşmesinin askıya alınması halinde işçilere bir hafta süreyle yarım ücret ödenir.
- Aylık maktu ücretli işçilere hasta, izinli veya sair nedenlerle mazeretli oldukları hallerde dahi ücretleri tam olarak ödenir.
İş sözleşmesinin askıda olduğu süreçte işçinin kişilik haklarını zedeleyici tutum içerisine giremeyeceği gibi işverenin işçisini gözetme borcu da devam eder. Buna karşılık işçinin de sadakat borcu devam eder.
Belirli Süreli İş Sözleşmeleri Askıya Alınabilir mi?
Hem belirli süreli hem de belirsiz süreli iş sözleşmeleri askıya alınabilir. Ancak belirli süreli iş sözleşmesinde belirtilen sözleşmenin bitim tarihi askı süresi sona ermeden gelirse sözleşme kendiliğinden sona erecektir. Askı süresi sözleşme süresini uzatmayacağı gibi sözleşmenin bitim tarihini aşan askı süresinin de bir anlamı olmayacaktır.
Örnek: 01.02.2017 – 30.11.2017 tarihleri arasında askıya alınan ve 01.01.2017 – 31.12.2017 tarihleri arası için düzenlenen belirli süreli iş sözleşmesi 31.12.2017 tarihinde sona erer.
Askıda Olduğu Süre İçerisinde İş Sözleşmesi Feshedilebilir mi?
İş sözleşmesinin askıya alınması durumunda sözleşme askıda olduğu süre içerisinde feshedilebilir. Ancak bu süre içerisinde ihbar süreleri işleyemeyeceğinden ihbar sürecinin başlangıcı ve fesih askı döneminin bitiminden itibaren hüküm doğurur. Ayrıca taraflar askı süresi içerisinde gerekli koşullar oluştuğu sürece haklı nedenle fesih haklarını da kullanabilirler.
Askı Süresi Sonunda Çağrılmasına Rağmen İşe Başlamayan İşçinin İş Sözleşmesi Sona Erer mi?
Askı süresinin sonunda çağrılan işçinin işe başlaması gerekir. Aksi takdirde iş sözleşmesi işçi tarafından feshedilmiş sayılır.
Askı Süresi Sonunda İşe Başlatılmayan İşçinin Hakları Nelerdir?
Askı süresi sonunda işe başlatılmayan işçinin iş sözleşmesi işverence feshedilmiş sayılır. Bu kapsamda işçi kanuni tazminatlarını talep edebileceği gibi gerekli koşulları sağlanıyorsa işe iade davası da açabilir.
İş Sözleşmesi Askıya Alınması Durumunda İşçi İşsizlik Ödeneği Alabilir mi?
İş sözleşmesi askıya alınan işçi sözleşmesi feshedilmediğinden işsizlik ödeneği alamaz. Ancak fesihten önce iş akdi askıya alınan işçilerin işsizlik ödeneğine hak kazanıp kazanamayacağı sorusu akla gelmektedir. Bilindiği üzere işsizlik ödeneğine hak kazanmak için hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 gün kesintisiz prim ödemiş olmak gerekir. 4447 Sayılı İşsizlik Sigortası Uygulanmasına İlişkin Tebliğde “Hizmet akdinin sona erdiği tarihten önceki son 120 gün içinde, hizmet akdi devam etmekle birlikte, hastalık, ücretsiz izin, disiplin cezası, gözaltına alınma, hükümlülükle sonuçlanmayan tutukluluk hali, kısmi istihdam ile grev, lokavt, genel hayatı etkileyen olaylar, ekonomik kriz, doğal afetler nedeniyle işyerinde faaliyetin durdurulması veya işe ara verilmesi halinde, prim yatırılmayan süreler için Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK) kayıtları esas alınır ve 120 günün hesabında prim yatırılmayan bu süreler kesinti sayılmaz.” denilerek söz konusu nedenlerle iş sözleşmesi askıya alınan işçilerin işsizlik ödeneği almaları mümkün kılınmıştır. İşsizlik ödeneği ile ayrıntılı bilgi için İşsizlik Ödeneği Hakkında Her Şey başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
Askı Süresi İşçinin Kıdeminden Sayılır mı?
Yıllık ücretli izin süresinin hesaplanması ve kıdem tazminatı gibi işçinin işyerindeki kıdemine bağlı haklarında iş sözleşmesinin askıda olduğu süreler işçinin kıdeminden sayılmaz.
Kaynakça
-Prof. Dr. Sarper Süzek, İş Hukuku, Beta, Yenilenmiş 8. Baskı, İstanbul, 2012
-Mehmet Erol, İşverenin İş Hukukundan Kaynaklanan Yükümlülükleri, Birleşik Matbaacılık, İzmir, 2014
-Şahin Çil, Yargıtay İlke Kararları, Açıklamalı 7. Baskı, Ankara, 2016
-Yargıtay 7. H.D. 29.02.2016 gün, 2015/17305 E, 2016/4857 K. Aktaran Şahin Çil, Yargıtay İlke Kararları, Açıklamalı 7. Baskı, Ankara, 2016
-Yargıtay 7. H.D. 15.09.2015 gün, 2015/28111 E, 2015/15051 K. Aktaran Şahin Çil, Yargıtay İlke Kararları, Açıklamalı 7. Baskı, Ankara, 2016
Bir bayan işçinin kıdemi 7 yıldır. Tekil doğum yapmıştır ve doğumdan sonra 16 haftalık yasal süreye ek 14 hafta da rapor kullanmıştır. İşveren bu yüzde sözleşmesini fesih etmiştir. Fesih hukuki midir değil midir?
Böyle bir konuda ödevim var da yardımcı olabilir misiniz acaba?
Hastalanan ve Rapor Alan İşçiler İşten Çıkarılabilir mi? başlıklı yazımda sorunuzu cevabı var.
Merhaba onur bey
turizm sektöründe mevsimlik olarak çalışırken 17.03.2020 de askıya alınarak iş akdimiz sona erdi.kısa çalışma ödeneği için prim günüm yetmiyor.nakdi yardım için otel bizim pozisyonumuzu askı yerine ücretsiz izinli olarak değiştirip mi başvurması gerekiyor yoksa askı suresi zaten ücretsiz izinli lık midir? Bunun için otel ayrıca başvuruda mi bulunması gerekiyor.lutfen yardımcı olur musunuz
Eksik gün nedeni “28-Pandemi Ücretsiz İzin” olarak güncellenmelidir.
Merhaba onur bey suan yeni bir yasa cikti malumunuz koronadan dolayı isini kaybedenlere ve ücretsiz izine ayrilanlara gunluk 39 tl yatirilacak.ben Mart 16 itibari ile calistigim sirket beni askıya aldı. Acaba bende yararlanabilirmiyim yardimci olursaniz memnun olurum TESEKKURLER.
Konuyla ilgili İşten Çıkarma Yasağı ve Ücretsiz İzin Desteği başlıklı yazımı okuyabilirsiniz.
En fazla kaç kez askıya alabilir ler dilediği kadar askıya gönderebilir iş yeri
Merhaba onur bey ben hastanede çalışıyorum 2 ay benim işimi askıya aldılar maaşım yatmadı sonra devam ettim o alamadığım 2 aylık maaşımın iadesini alabilirmiyim sizce??
Aksi kararlaştırılmadıkça iş sözleşmesi askıdayken işçi ücrete hak kazanmaz.
İki yıldır çalıştığım otel 15 gün askıya alacaklarını soylediler kabul edersem ihbar hakkım nasıl olur
Askı bitiminde sıfırdanmı başlar yoksa geriye dönük olanı alabilirmiyim
İş sözleşmesinin askıya alınması fesih değildir. Dolayısıyla ihbar hakkınız olmaz. İş sözleşmesi devam ettiğinden haklarınız sıfırlanmaz
merhaba calıstığım yerde sözleşmem askıda iken askere gıtme durumunda tazminat hakkı varmıdır ?
Tazminatınızı alabilirsiniz.
Merhabalar onur bey Ben 2016 aralık ayından beri otelde çalışıyorum her sene 1 ay askıya aldılar ama bu senede 1 ay dediler ve çağırmadilar ve cagirmadigi halde yeni eleman aldılar Tanzimant alma hakkım var mi
Askı süresi sonunda işe başlatılmamanız iş sözleşmesinin işveren tarafından feshedildiği anlamına gelir. Dolayısıyla tazminat hakkınız vardır.
ONUR BEY MERHABA İYİ ÇALIŞMALAR BEN MEVSİMLİK OLARAK ÇALIŞIYORUM ŞUAN SİGORTA ASKIDA VEYA ÜCRETSİZ İZİNDE OLABİLİR. SEZON KAPANDI VE ASKERE GİTMEM GEREKİYOR SİGORTANIN ASKIDA OLMASI ASKERE GİDERKEN TAZMİNAT ALMAMA BİR ENGEL ÇIKARIRMI ACABA YANİ İŞVEREN AÇISINDAN VERMEME HAKKI VARMI? ŞİMDİDEN TEŞEKKÜRLER..
Askerlik nedeniyle iş sözleşmenizi feshedebilir ve en az bir yıllık kıdeminiz varsa kıdem tazminatı alabilirsiniz.
Hocam özel şirkette çalisiyorim 11aydir yillik iznimin dolmasina 1ay kaldi işveren beni askiya alabilirmi yoksa alamazmi kanunlara gore cevabınızı bekliyorum teşekkür
İşverenin sizi ücretsiz izne çıkarabilmesi için sizin de onayınızı alması gerekir. Konuyla ilgili ayrıntılı bilgi için Ücretsiz izin uygulaması başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
Şuan askıdayım turizm sekteründe calışıyorum . İşsizlik maası alabiliyormuyum ?
İş sözleşmeniz sona ermediğinden işsizlik ödeneği alamazsınız.
Onur bey merhaba .
Ben şuan bir elektrik dağıtım kurumunda alt taşaron çalışanıyım askere gideceğim ve sözleşmemi askıya alırsam şuan ki kullanmadığım yıllık izinlerim ve tazminat haklarım saklı kalırmı yani askerden sonra yine bu işe devam edersem tazminat haklarım kaldığı yerde devam edermi yıllık izinlerim de ?
Hasan bey merhaba, askere iş sözleşmenizi askıya alarak giderseniz döndüğünüzde tüm haklarınız kaldığı yerden devam eder.
Merhabalar Onur bey,
Yanlış anlamazsanız ben direk benim yaşamış olduğun bi kaç sorunla ilgili bi kaç bilgiye ihtiyacım var.
6,5 seneden beri …. işyerinde çalışmakta idim. … işyerine geçiş yapıldı fakat benim geçmişte olan bi mahkemem yüzünden ben yeni işyerine geçiş yapamıyorum ve sürekli bana ücretsiz izine çıkmam için bi baskı oluyor ve bugün olay patlak verdi ve benden sorumlu olan personel müdürüm ücretsiz izin gene sundu bende ona karşı olduğumu istemediğimi beyan ettim fakat karşı taraf yani işveren o halde seni belirli bi zamana kadar askıya alıcağını beyan etti bu durum Türkiye Cumhuriyetinde yasal bi durumudur ve hangi yollu seçmeliyim.
Yardımcı olursanız sevinirim
İyi günler dilerim.
Emre bey merhaba, onayınız olmadan sizi ücretsiz izne çıkaramazlar. Bu durum çalışma koşullarının uygulanmaması anlamına gelir ve olayın özelliğine göre işverenin temerrüdü, borçlunun temerrüdü veya iş sözleşmesinin işveren tarafından haksız feshi durumlarında biri ortaya çıkar. Konu hakkında daha fazla ayrıntı verirseniz yardımcı olabilirim.
Onur bey merhaba askı süresi içinde fesh etmeden başka bir iş yerinde çalışabilirmiyim
İş sözleşmenizde yasaklayıcı bir hüküm yoksa askı süresi içerisinde başka bir işyerinde çalışabilirsiniz.
Onur Bey Merhaba,
Ücretsiz izinlerle ilgili; hukukçulardan ve danışmanlardan farklı yorumlar gelmektedir. Bu konudaki yorumlarınızı ve uygulamalarınızı paylaşabilir misiniz?
Ücretsiz izin alan personelin, izin aldığı bordro döneminde resmi tatil bulunması durumunda genel tatil için ücret ödenir mi ödenmez mi? Örneğin; 1 Ekim-15 Kasım tarihlerinde ücretsiz izin alan personel için 29 Ekim’e ait ücreti ödenmeli mi ödenmemeli mi?
Teşekkürler,
Çağrı Bey Merhaba, ücretsiz izin döneminde iş sözleşmesi askıdadır. Bu nedenle ücretsiz izin döneminde işçiye ücret ödeneceği kararlaştırılmamışsa Ulusal Bayram ve genel tatil günleri için de ücret ödeme zorunluluğu olmadığını düşünüyorum.