İhbar Tazminatı Nedir?

İş Kanununa göre belirsiz süreli iş sözleşmeleri haklı nedenle derhal fesih hariç karşı tarafa bildirim süresi tanımak suretiyle feshedilebilir. Bildirim süresine uymadan iş sözleşmesini fesheden tarafın karşı tarafa bildirim süresine ilişkin ücret tutarında tazminat ödemesi gerekir. Bu tazminat hukuk sistemimizde ihbar tazminatı olarak adlandırılır. Bu yazımızda sadece ihbar tazminatı konusu incelenmiştir. İhbar süreleri ile ilgili ayrıntılı bilgi için “İhbar Süresi Hakkında Tüm Merak Edilenler” başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

İhbar Süresine Uymayan İşçinin de İhbar Tazminatı Ödemesi Gerekir mi?

Bildirim süreleri hem işçi hem de işveren için geçerli olduğundan iş sözleşmesini bildirim sürelerine uymadan fesheden işçinin de işverene ihbar tazminatı ödemesi gerekir.

Bildirim Sürelerine Uymayan İşçinin Ücretinden İhbar Tazminatı Kesilebilir mi?

Türk Borçlar Kanununa göre işveren, işçiden olan alacağı ile ücret borcunu işçinin rızası olmadıkça takas edemez. Bu nedenle rızası olmadıkça ihbar tazminatının işçinin ücretinden kesilemeyeceğini düşünüyoruz. 

Belirli Süreli İş Sözleşmelerinde İhbar Tazminatı Olur mu?

Bildirimli fesih sadece belirsiz süreli iş sözleşmelerinde söz konusu olduğu için belirli süreli iş sözleşmelerinde ihbar tazminatı söz konusu değildir.

İş Sözleşmesini Haklı Nedenle Fesheden Taraf Karşı Taraftan İhbar Tazminatı Talep Edebilir mi?

İş Kanununun 24. veya 25. maddeleri uyarınca haklı bir nedenin bulunması taraflara derhal fesih hakkı verir. Bu nedenle iş sözleşmesini haklı nedenle fesheden taraf karşı taraftan ihbar tazminatı isteyemez. Ancak kişi zarara uğramışsa karşı taraftan maddi ve manevi tazminat talep edebilir.

İhbar Tazminatı Talep Edebilmek İçin Zarara Uğrama Şartı Var mıdır?

İhbar tazminatı bildirim sürelerine uymayan tarafın ödemesi gereken götürü nitelikteki bir tazminattır. Bu nedenle zarara uğrama ya da uğranılan zararı ispat etme zorunluluğu bulunmamaktadır. Ancak ihbar tazminatını aşan bir zarar varsa ve maddi ve manevi tazminat talep edilecekse zararın ispatlanması gereklidir.

İhbar Tazminatında Zamanaşımı Kaç Yıldır?

İhbar tazminatı tazminat niteliği taşıdığından 12.10.2017 tarihine kadar Türk Borçlar Kanununda belirtilen zamanaşımı süresi olan 10 yıllık zamanaşımına tabiydi. Ancak 12.10.2017 tarihinde İş Kanununa eklenen EK 3. madde ile ihbar tazminatlarında zamanaşımı süresi 5 yıl olarak belirlenmiştir.

İhbar Tazminatına Hükmedilmesi Durumunda Bildirim Sürelerine İlişkin Süre İşçinin Hizmet Süresine Eklenir mi?

İşverence yapılan fesih usulsüz fesih sayılır ve işçiye ihbar tazminatı ödenmesine hükmedilirse işçi bildirim sürelerinde çalışmış olsaydı hak kazanacağı tüm haklarını işverenden talep edebilir. Örneğin bildirim süresi kullandırılmış olsaydı ikramiye hakedecek işçi, ihbar tazminatına hak kazandığı için söz konusu ikramiyeyi de isteyebilir. Yine bildirim süresi verilmiş olsaydı kıdem tazminatı hakedecek işçi ihbar tazminatı ile birlikte kıdem tazminatını da isteyebilir.

İhbar Tazminatı Nasıl Hesaplanır?

İhbar tazminatı işçinin fesih anındaki ücretine göre hesaplanır. Ancak söz konusu ücret belirlenirken ücrete ek olarak işçiye sağlanmış para veya para ile ölçülmesi mümkün sözleşme ve Kanundan doğan menfaatler de göz önünde bulundurulmalıdır. İhbar tazminatının nasıl hesaplanacağı “İhbar Tazminatı Hesaplama” başlıklı yazımızda örneklerle incelenmiştir.

Bildirim Süreleri Arttırılmışsa İhbar Tazminatı Arttırılmış Bildirim Sürelerine Göre mi Hesaplanır?

Yargıtay arttırılmış sürelere göre ihbar tazminatının sadece işverenin ihbar tazminatı ödeyeceği durumlarda geçerli olacağına hükmetmiştir. Bu hükme göre bildirim süreleri arttırılmış olsa bile ihbar tazminatı işçi için Kanunda öngörülen sürelere göre hesaplanmalıdır.

İhbar Tazminatı Sözleşmelerle Arttırılabilir mi?

Bildirim sürelerinin arttırılması durumunda ihbar tazminatının nasıl hesaplanacağı yukarıda açıklanmıştır. Ancak Yargıtay’a göre bildirim süreleri arttırılmadan ihbar tazminatının arttırılması mümkün değildir. İş sözleşmesine veya toplu iş sözleşmesine bu yönde bir hüküm konulmuşsa hüküm geçersiz kabul edilecektir.

İhbar Tazminatının Ödenmemesi Durumunda Faiz İstenebilir mi?

İhbar tazminatı ödenmemesi durumunda dava tarihinden itibaren karşı taraftan faiz istenebilir. Eğer dava tarihinden önce karşı taraf temerrüde düşürülmüşse temerrüde düştüğü tarihten itibaren faiz istenebilir.

İşyeri Devri Durumunda Eski İşveren İhbar Tazminatından Sorumlu mudur?

İhbar tazminatı Kanunda öngörülen kurallara uyulmaması durumunda söz konusu olur. Bu nedenle eski işverenlerin ihbar tazminatından sorumlu tutulması düşünülemez. Dolayısıyla ihbar tazminatından sadece son işveren sorumludur.

İşe İade Davası Açan Bir İşçi İhbar Tazminatı Talep Edebilir mi?

İşe iade davası sonucuna göre ihbar süreleri ve ihbar tazminatı konusu “İşe İade Davası Sonucunda ihbar Tazminatı” başlıklı yazımızda ayrıntılarıyla incelenmiştir. 

Kaynakça

-Mehmet Erol, İşverenin İş Hukukundan Kaynaklanan Yükümlülükleri, Birleşik Matbaacılık, İzmir, 2014

-Prof. Dr. Sarper Süzek, İş Hukuku, Beta, Yenilenmiş 8. Baskı, İstanbul, 2012

-Şahin Çil, Yargıtay İlke Kararları, Açıklamalı 7. Baskı, Ankara, 2016

-Yargıtay 7. H.D. 07.12.2015 gün, 2015/39221 E., 2015/24474 K. Aktaran Şahin Çil, Yargıtay İlke Kararları, Açıklamalı 7. Baskı, Ankara, 2016

-Yargıtay 22. H.D. 25.11.2015 gün, 2014/18869 E., 2015/31642 K. Aktaran Şahin Çil, Yargıtay İlke Kararları, Açıklamalı 7. Baskı, Ankara, 2016

-Yargıtay 9. H.D. 12.11.2015 gün, 2014/19808 E., 2015/32189 K. Aktaran Şahin Çil, Yargıtay İlke Kararları, Açıklamalı 7. Baskı, Ankara, 2016

-Yargıtay 7. H.D. 22.06.2015 gün, 2015/22833 E. 2015/12802 K. Aktaran Şahin Çil, Yargıtay İlke Kararları, Açıklamalı 7. Baskı, Ankara, 2016

-Yargıtay 9. HD. 16.06.2015 gün, 2015/5974 E. 2015/21794 K. Aktaran Şahin Çil, Yargıtay İlke Kararları, Açıklamalı 7. Baskı, Ankara, 2016

-Yargıtay 9. HD. 07.04.2015 gn, 2015/3058 E. 2015/13456 K Aktaran Şahin Çil, Yargıtay İlke Kararları, Açıklamalı 7. Baskı, Ankara, 2016