Ev Hizmetlerinde Çalışanların Hakları Nelerdir?

Ev hizmetlerinde çalışanların hakları nelerdir başlıklı yazımızda, ev hizmetlerinde çalışanların sigortalılıkları, kıdem ve ihbar tazminatları, yıllık izin, hafta tatili,  genel tatil günü çalışmaları ve işsizlik ödeneği konularına değinilecektir. 

Ev hizmetlerinde çalışanlar işçi midir?

4857 sayılı İş Kanununun 4’üncü maddesinde hangi işlerin kanun kapsamında olmadığını belirtmiştir. Buna göre ev hizmetlerinde çalışanlar İş Kanunu kapsamında değildir. Dolayısıyla ev hizmetlerinde çalışanlar işçi değildir.

Ev hizmetlerinde çalışanların hakları esas itibariyle hangi kanunda düzenlenmiştir?

Ev hizmetlerinde çalışanlar 6098 sayılı Borçlar Kanununa tabi olarak çalışırlar.

Ev hizmetlerinde çalışanların sigortalılığı nasıl yapılır?

Ev hizmetlerinde çalışanların sigortalılığı konusu 5510 Sayılı Kanunun Ek 9’uncu Maddesi Kapsamında Sigortalı Çalıştırılması Hakkında Tebliğ ile 10 gün ve daha fazla çalışanlar ve 10 günden az çalışanlar olmak üzere ikiye ayrılmıştır.

Ev hizmetlerinde ay içinde 10 günden daha az çalışması olanların sigortalılığı nasıl yapılır?

Ay içinde 10 günden az çalışması olanlar 5510 sayılı Kanun’un Ek 9’uncu maddesine göre sadece iş kazası ve meslek hastalığı bakımından sigortalı sayılmaktadır. Bu şekilde ev hizmetlerinde çalışan birisini istihdam edenlerden işyeri bildirgesi, sigortalı işe giriş bildirgesi, aylık prim ve hizmet belgesi ile işten ayrılış bildirgesi gibi belgelerin düzenlemesi istenmez. Bunların bildirimi 5510 Sayılı Kanunun Ek 9’uncu Maddesi Kapsamında Sigortalı Çalıştırılması Hakkında Tebliğin ekinde yer alan Ev Hizmetlerinde 10 Günden Az Sigortalı Çalıştırılacaklara İlişkin Başvuru” formunun çalışmanın geçtiği ayın sonuna kadar ikamet edilen yerdeki SGK İl Müdürlüğüne, Merkez Müdürlüğüne ya da e-Devlet üzerinden de yapılabilmektedir. Bu şekilde sigortalı çalıştıranlar işveren sayılmamakta olup, sadece prime esas günlük kazanç alt sınırının % 2’si oranında iş kazası ve meslek hastalığı primi ödemektedirler.

Ev hizmetlerinde ay içinde 10 günden fazla çalışması olanların sigortalılığı nasıl yapılır?

Bu şekilde çalışması olanlar 5510 satılı Kanunun 4/a maddesi kapsamında işçi sayılırlar. Bildirimleri 5510 Sayılı Kanunun Ek 9’uncu Maddesi Kapsamında Sigortalı Çalıştırılması Hakkında Tebliğin ekinde yer alan “Ev Hizmetlerinde 10 Gün ve Daha Fazla Çalıştırılacaklara İlişkin Bildirge” ile yapılır. Söz konusu bildirgenin ev hizmetlerinde çalışanların işverenleri tarafından sigortalının çalışmaya başladığı ayın sonuna kadar ikamet edilen yerdeki Sosyal Güvenlik Kurumuna verilmesi gerekmektedir. Bu kapsamda sigortalıların % 37,5 (% 20 uzun vadeli sigorta kolları, % 12,5 genel sağlık sigortası, % 2 iş kazası ve meslek hastalıkları sigortası primi, %3 işsizlik sigortası primi) oranındaki primleri işverenleri tarafından ödenmektedir.

Ev hizmetlerinde çalışanların ücretleri ne zaman ödenmelidir?

Ev hizmetlerinde çalışanların ücretlerinin her ayın sonunda ödenmesi gerekir.

Ev hizmetlerinde çalışanların kıdem ve ihbar tazminatı hakkı var mıdır?

Kıdem tazminatına hak kazanmak için ilk temel koşul 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında çalışan bir işçi olmaktır. Bilindiği üzere ev hizmetlerinde çalışanların 4857 sayılı Kanunun 4’üncü maddesinde kanun kapsamında olmadıkları belirtilmiştir. Bu nedenle ev hizmetlerinde çalışanların kıdem ve ihbar tazminatı hakkı yoktur. Ancak 6098 sayılı Kanunda 432’nci maddesinde fesih bildirim süresi düzenlenmiştir. İşveren ev hizmetlerinde çalışanı işten çıkartmak istediğinde bu sürelere uyarak önceden bildirimde bulunması gerekir. Aksi takdirde fesih bildirim süreleri kadar tazminat ödemek zorundadır. Fesih bildirim süreleri, bildirimin diğer tarafa ulaşmasından başlayarak, hizmet süresi bir yıla kadar sürmüş olan işçi için iki hafta, bir yıldan beş yıla kadar sürmüş işçi için dört hafta ve beş yıldan fazla sürmüş işçi için altı haftadır.

Ev hizmetlerinde çalışanların yıllık izin hakları var mıdır?

Ev hizmetlerinde çalışanların yıllık izin hakkı 6098 sayılı Borçlar Kanununda düzenlenmiştir. Buna göre en az bir yıl çalışmış olanlara yılda en az iki hafta ve on sekiz yaşından küçükler ile elli yaşından büyüklere de en az üç hafta ücretli yıllık izin verilmesi zorunludur.

Ev hizmetlerinde çalışanların hafta tatili hakkı var mıdır?

6098 sayılı Kanuna göre ev hizmetlerinde çalışan kişiye işvereni her hafta, kural olarak pazar günü veya durum ve koşullar buna imkân vermezse, bir tam çalışma günü tatil vermekle yükümlüdür.

Ev hizmetlerinde çalışanlara fazla çalışma ücreti ödenir mi?

İşveren fazla çalışma için normal çalışma ücretini en az yüzde elli fazlasıyla ödemekle yükümlüdür. İşveren çalışanın rızasıyla fazla çalışma ücreti yerine, uygun bir zamanda fazla çalışmayla orantılı olarak izin verebilir.

Ev hizmetlerinde çalışanların hizmet sözleşmesi fesih hakkının kötü niyetli şekilde sona erdirilmesi durumunda ne olur?

Borçlar Kanununun 434’üncü maddesine göre hizmet sözleşmesinin fesih hakkının kötüye kullanılarak sona erdirildiği durumlarda işveren, fesih bildirim süresine ait ücretin üç katı tutarında tazminat ödemekle yükümlüdür.

Ev hizmetlerinde çalışanlara ulusal bayram ve genel tatil günlerinde tatil verilmesi gerekir mi?

Ev hizmetlerinde çalışanlar 4857 sayılı Kanun kapsamında olmadıklarından dolayı 6098 sayılı Borçlar Kanunu hükümleri çerçevesinde çalışmaktadırlar. Borçlar Kanununda ulusal bayram ve genel tatil günleri için ayrıksı bir düzenleme yer almamaktadır. Bu nedenle konu Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun gereğince ele alınması gerekli olup, ev hizmetlerinde çalışanlara ulusal bayram ve genel tatil günlerinde izin verilmesi gerekir.

Ev hizmetlerinde çalışanlar işten çıkartıldıklarında işsizlik maaşı alabilir mi?

Ev hizmetlerinde çalışanların tamamı işsizlik maaşı alabilirler. Ancak işsizlik maaşına hak kazanabilmek için sahip olunması gereken şartların yerine getirilmiş olması gereklidir. Konu ile ilgili ayrıntılı bilgiye İşsizlik Ödeneği Hakkında Her Şey başlıklı yazımızdan ulaşabilirsiniz.

Ev hizmetlerinde çalışanların ücretinden gelir vergisi kesilir mi?

193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun 23’üncü maddesi gereğince, “…Hizmetçilerin ücretleri (Hizmetçiler özel fertler tarafından evlerde, bahçelerde, apartmanlarda ve ticaret mahalli olmayan sair yerlerde orta hizmetçiliği süt ninelik, dadılık, bahçıvanlık, kapıcılık gibi özel hizmetlerde çalıştırılanlardır)…” gelir vergisinden muaftır. Ayrıca ev hizmetlerinde çalışanlara ödenen ve Gelir Vergisi Kanununun 23/6’ncı maddesi kapsamında vergiden istisna edilen ücret ödemelerine ilişkin düzenlenen kağıtların Damga Vergisinden de istisna edilmesi gerekmektedir.

Ev hizmetlerinde çalışanlara ne kadar AGİ ödenir?

Ev hizmetlerinde çalışanların ücretlerinden gelir vergisi kesilmediği için bu kişilere AGİ ödenmez.

Ev hizmetlerinde yabancı uyruklu çalıştırılabilir mi?

Çalışma izni alınması kaydıyla ev hizmetlerinde yabancı uyruklu kişilerin çalıştırılmasında herhangi bir engel bulunmamaktadır. Yabancıların çalışma izinleri hakkında ayrıntılı bilgiye Yabancılara Yasak Meslekler Nelerdir başlıklı yazımızdan ulaşabilirsiniz.

Ev hizmetlerinde çalışanlar sağlık hizmetlerinden faydalanabilir mi?

Ev hizmetlerinde 10 gün ve daha fazla süre ile sigortalılığı bulunanların sağlık yardımlarından yararlanılabilmesi için hastaneye başvurulan tarihten önceki son bir yıl içinde toplam 30 gün genel sağlık sigortası prim ödeme gün sayısının olması yeterlidir.

Özgür Demir

Yazar: Özgür Demir

Konu ile ilgili sorularınızı yorum olarak yazabilirsiniz.

Özgür Demir diger yazıları →

20 Comments on “Ev Hizmetlerinde Çalışanların Hakları Nelerdir?”

  1. Merhaba ÖZgür bey ben türkmenistan vatandaşı çalışma izni SSK var ilk çalıźtğm aile bana çalışma izni açtı ve sgk kendisi odedi 433.tl arası sağlık durumdn 8 ay sonra doktor raporu ile işten ayırldm şimdiki çalıştğm aile sgk ödemiyor ben kendim maasımdn odemek zorundayim ama 700 tl her ay .Bnm size bu soru olacak neden eski çalıştğm aile 433 odedi ben şuan 700 ödeyorum yardımcı olursanız sevinirim. Teşekkür ederim .

    1. Merhabalar. Anladığım kadarıyla şuanki yanında çalıştığınız kişiler sizi asgari ücretin altında bir ücret ile çalıştırıyorlar. Yapmanız gereken şey ise ALO170 yada CİMER aracılığı ile ihbarda bulunmanız ve denetim talep etmenizdir.

  2. İyi akşamlar özgür bey ben 4 buçuk yıl yatılı dadı olarak çalıştım annemin şeker komasına girmesi nedeniyle aynı işte gündüzlü olarak çalışmaya devam ettim ama patronun bu pek hoşuna gitmemesinden sürekli huzursuzluk çıkartmasından yıldım sonundada kendine yatılı bir eleman bulup bana hiçbir haber vermeden 22 koduyla kapı önüne koyuldum 4 buçuk senenin 2 yılını sigortalı göstermiş işsizlik alamadım ne yapabilirim saygılar

    1. Öncelikli olarak çalışmış olduğunuz sigortasız sürelerin tespit edilmesi gerekiyor. Yargıda hizmet tespit davası açmanızı öneririm.

    1. Asgari geçim indirimi tutarlarınız almış olduğunuz ücretinizin içerisinde yer almaktadır. Ancak aile durum beyanınıza göre farklılık arz edebilir.

  3. Günaydın Özgür Bey Ben 5 yıldır bir evde calistim. 3 ,5 yıl sigortam yapildi. Suanda kendisi beni isten cikardi emekli oldugu icin . ben tazminatimi istiyorum ama hakkin yok diyorlar bu dogru mu acaba bilgi verirseniz sevinirim.

    1. Kıdem tazminatını hakkınız bulunmuyor fakat sizi haklı nedenle işten çıkartmadıkları için bildirim süreniz kadar yani 4 haftalık ücretiniz kadar tazminat ödemek zorundalar.

  4. Özgür bey merhaba ben 2003 yılından beri ev işinde çalışıyorum sigorta günlerim tam ödenoyo benim tazminat hakkım varmı birde asgari ücretin üzerinde çalışanlara asgari ücrete yapılan zam uygulanıcakmı teşekkür ediyorum

    1. Kıdem tazminatınız bulunmamakta ancak sizi haklı bir neden olmaksızın işten çıkartırlarsa bildirim süreniz kadar tazminat ödemek zorundalar. Asgari ücretin altında kalmadığınız müddetçe yapılacak olan zam oranları maaşınızı etkilemeyebilir, bu konuda takdir işvereninize ait.

  5. Merhaba,
    Ev hizmetinde çalışacak olan personelin doğum izni kullanması durumunda Devlet tarafından verilen doğum parasını alabilir mi? Birde ilgili personel 10 gün üzeri çalışacak bu durumda istihdam teşviklerinden fadalanabilir mi? Örneğin 27103 ve 6111 say. kanunlar üzerinden bildirgesi oluşturulabilir mi?

    1. Doğum yardımı (parası), Türk vatandaşlarına tanınmış bir haktır. Yani doğum yapan kişinin Türk vatandaşı olması doğum yardımını almasına hak sağlamakta yeterlidir. Ev hizmetlerinde 10 günden fazla çalıştırılacak olanlara sağlanan teşvik için belli başlı şartların sağlanmış olması gerekmektedir. Teşvik şartlarından bazıları çalışanın işe giriş tarihi itibariyle İŞKUR’a kayıtlı işsiz olması, işe giriş tarihinden önceki 3 aylık sürede çalışmıyor olmasıdır. Eğer ki geçmiş yıllardan beri çalışmakta olan bir ev işlerinde çalışanınız varsa salt o çalışan için teşvikten yararlanamamaktasınız. Ancak bir ikinci çalışanı daha istihdam ederseniz şartlarını sağladığı takdirde yeni işe aldığınız çalışan için teşvike başvurabilirsiniz.

  6. Benim annem 20sene önce bi emekli öğretmenin yanında 9,5sene çalıştı fakat sigortasını yapmadılar annem işten çıktı rahatsızlığından dolayı ve çalıştığı yerin sahibide öldü biz geçmişe dönük annemi nasıl sigorta hakkını göstereceğiz annemin hakkını nasıl alacağız bize lütfen yol gösterin annemin o evde çok emeği var annem emekli olabilirim teşk ederim şimdiden

    1. Merhabalar, annenizin çalıştığı yerde hiç sigortası yapılmadıysa eğer mevcut durum itibariyle hizmet tespit davası zamanaşımına uğramış gözüküyor. Ancak anneniz çalıştığı yerde 1 gün dahi sigortası yapılmışsa hizmet tespit davası açarak geçmişe dönük haklarınızın tespitinin yaptırılmasını sağlayabilirsiniz.

  7. Ev hizmetlerinde çalışanlara fazla çalışma ücreti ödenir mi? Başlığına yaptığınız açıklamada;
    “İşveren fazla çalışma için normal çalışma ücretini en az yüzde elli fazlasıyla ödemekle yükümlüdür. İşveren çalışanın rızasıyla fazla çalışma ücreti yerine, uygun bir zamanda fazla çalışmayla orantılı olarak izin verebilir.” açıklamasında bulunmuşsunuz.Bu yükümlülüğünün belirtildiği belgeye nasıl ulaşabiliriz.

  8. sayın özgür bey ben bi ev calisaniyim 4 yıl dır ikiz çocuk baktım büyüttüm temizliği yemeği içinde sağlık sorunum var kalça protezi ameliyatı olacağım ve raporlu olacağım fakat iş verenim sen 6 ay calisamazsin diyerek bi başkasını alacak ben bu durumda tazminat alabiliyormuyum 46 yaşındayım

    1. Merhabalar. Ev hizmetlerinde çalışanları kanun işçi olarak saymadığından dolayı kıdem tazminatına hak kazanamazsınız. Bununla birlikte işvereniniz sizi “raporlu olacaksın ve 6 ay çalışamayacaksın” gerekçesi ile işten çıkarttığı takdirde (4 yıl çalışmış olduğunuzdan dolayı bildirim süreniz 4 haftadır) haklı sebebe dayanmayan fesihten dolayı size 4 haftalık bildirim süreniz kadar tazminat ödemek zorundadır. Yani kıdem tazminatı hakkınız yok ancak 4 haftalık ücretiniz tutarında size tazminat ödeyerek işten çıkartabilir.

      1. Özgür bey ıyı aksamlar öncelıkle ev işinde 4 yıldır çalıştırılıyorum yıllık ıznım yok bayram ıznım yok ve dört yıldır sıgorta yapmaları ıcın Rıca edıyorum kabul etmıyorlar 1 kere kışı kabul ettı ben evrakları hazırldım sonra gectı ben de dayanılmaz bır hale geldım bu konuda benım haklarım nelerdır ne yapmam gerekır teşekkür edrım

      2. Çalışmalarınızı belgelendirerek (fotoğraf vb.) konuyu ALO170 veya CİMER kanalı ile şikayet dilekçesi oluşturmanız ve iddialarınızın incelenmesi en kısa ve kesin çözüm yolu olacaktır.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir