Kısmi Süreli (Part Time) İşçilerin Kıdem Tazminatı

Kısmi Süreli (Part Time) İş Sözleşmesiyle Çalışan İşçinin Kıdem Tazminatı Hakkı Var mıdır?

Kısmi çalışma 4857 Sayılı İş Kanununun 13. maddesinde düzenlenmiştir. Kanun maddesinde kısmi süreli (part time) çalışmanın tanımı yapılmış olmakla birlikte kısmi süreli (part time) iş sözleşmesiyle çalışan işçilerin kıdeminin nasıl belirleneceğine ilişkin bir düzenlemeye yer verilmemiştir. Kanun maddesinde kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalıştırılan işçilerin ayrımı haklı kılan bir neden olmadıkça, salt iş sözleşmesinin kısmî süreli olmasından dolayı tam süreli emsal işçiye göre farklı işleme tâbi tutulamayacağı belirtilmiştir.

Kısmi süreli (part time) iş sözleşmesiyle çalışan işçilerin kıdem tazminatına hak kazanıp kazanmayacağı hususu yargı kararları ile çözüme kavuşturulmuştur. Yargıtay 1475 Sayılı İş Kanunu ve 4857 Sayılı İş Kanunu döneminde vermiş olduğu birçok kararında kısmi süreli (part time) iş sözleşmesiyle çalışan işçilerin kıdem tazminatına hak kazanacağını belirtmiştir.[1]

Kısmi Süreli (Part Time) İş Sözleşmesiyle Çalışan İşçi Kıdeme Ne Zaman Hak Kazanır?

Kısmi çalışma ister haftanın bir veya bazı günleri çalışma şeklinde gerçekleşsin, ister her gün birkaç saat şeklinde olsun, işçinin işyerinde çalışmaya başladığı tarihten itibaren bir yıl geçinde kıdem tazminatı hakkının doğabileceği Yargıtay tarafından kabul edilmiştir.[2] Kısmi Süreli (Part Time) İşçinin Yıllık Ücretli İzin Hakkı başlıklı yazımızda belirtildiği üzere yıllık ücretli izin için de aynı durum geçerlidir.

Kısmi süreli (part time) iş sözleşmesiyle çalışan işçilerin kıdem tazminatı hesaplanırken yapılan en büyük yanlış işçinin fiilen çalıştığı süreler üzerinden sigorta gün sayısına göre (Kısmi süreli işçilerin sigorta bildirimlerinin nasıl yapılacağını Kısmi Süreli (Part Time) İşçilerin Sigorta Bildirimi başlıklı yazımızdan inceleyebilirsiniz.) kıdem tazminatı hesaplanmasıdır. Kısmi süreli çalışmalarda kıdem tazminatı açısından takvim esasına göre toplam süre göz önünde bulundurulmalıdır. Yani işe girdiği tarihten itibaren bir takvim yılı geçmesiyle işçi kıdem tazminatına hak kazanır.

Örnek 1: 01.02.2019 tarihinde işe başlayan ve ayda toplam 5 gün çalışan kısmi süreli (part time) işçinin 01.02.2020 tarihinde kıdem hakkı ortaya çıkar. Bu işçinin iş sözleşmesi kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde sona ererse işçiye kıdem tazminatı ödenmelidir.

Örnek 2: 10.03.2018 tarihinde işe başlayan ve ayda toplam 10 gün çalışan kısmi süreli (part time) işçinin iş akdi 01.11.2020 tarihinde işveren tarafından feshedilmişse işçiye 2 yıl ve 236 gün üzerinden kıdem tazminatı ödenmelidir.

Kısmi Süreli (Part Time) İş Sözleşmesiyle Çalışan İşçinin Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?

Kısmi süreli (part time) iş sözleşmesiyle çalışan işçiler işe girdiği tarihten itibaren bir takvim yılı çalıştığında kıdeme hak kazanır. Bu işçilerin iş sözleşmeleri kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde sona ermişse işçilere son brüt ücretleri üzerinden kıdem tazminatı ödenir.[3] İşçinin son brüt ücreti kısmi süreye göre hesaplanan brüt ücreti olduğundan hakkaniyete aykırı bir durum bulunmamaktadır. Aşağıdaki örneklerden hesaplamanın nasıl yapılacağını görebiliriz.

Örnek 1: 20.10.2017 tarihinde işe başlayan ve ayda toplam 10 gün çalışan kısmi süreli (part time) işçinin iş akdi 20.10.2020 tarihinde işveren tarafından feshedilmişse işçiye 3 yıl üzerinden kıdem tazminatı ödenmelidir. Bu işçinin 10 gün karşılığında almış olduğu son brüt ücreti 1000 TL ise işçiye 3000 TL kıdem tazminatı ödenmelidir.

Örnek 2: 12.01.2016 tarihinde işe başlayan ve ayda toplam 8 gün çalışan kısmi süreli (part time) işçinin iş akdi 14.09.2020 tarihinde işveren tarafından feshedilmişse işçiye 4 yıl ve 245 gün üzerinden kıdem tazminatı ödenmelidir. Bu işçinin 8 gün karşılığında almış olduğu son brüt ücreti 800 TL ise işçiye:

-4 yıl için: 800 TL X 4 = 3200 TL

-245 gün için: (800 TL/365) X 245 =536,98 TL

-4 yıl 245 gün için: 3200 + 536,98 =3.736,98 TL kıdem tazminatı ödenmelidir.

Kısmi Süreli (Part Time) İş Sözleşmesiyle Birden Fazla İşyerinde Çalışan İşçinin Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?

Kısmi süreli (part time) iş sözleşmesiyle birden fazla işyerinde çalışan işçinin kıdem tazminatı her işyeri için ayrı ayrı hesaplanır. 

KAYNAKLAR

[1] Yargıtay HGK 12.03.2003 gün 2003/21-143 E. 2003/159 K., Yargıtay 9. HD. 12.0.2008 gün 2007/31462 E, 2008/108 K.

[2] Yargıtay 22. H.D. 24.04.2019 gün, 2016/9776 E, 2019/9444 K.

[3] Yargıtay 9. H.D. 19.02.2018 gün, 2015/24276 E, 2018/3224 K.